Wybrana bibliografia dotycząca powstania styczniowego ze zbiorów Biblioteki MNZP
W tym roku przypada kolejna okrągła (160) rocznica powstania styczniowego. Był to największy i najdłuższy zryw niepodległościowy w XIX stuleciu, poprzedzony narastającym ożywieniem politycznym i patriotycznym w zaborze rosyjskim spowodowanym klęską Rosji w wojnie krymskiej (1853-1856). W zbiorach Biblioteki Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej oraz Biblioteki TPN znajduje się wiele interesujących wydawnictw dotyczących tych wydarzeń. Przedstawiona bibliografia to tylko wybór pozycji. Dominują tu opracowania wydane po 1945 r., tym niemniej w naszych zbiorach zachował się szereg publikacji, które ukazały się jeszcze przed I wojną światową, gdy z jednej stosunek do powstania i tradycji powstańczej był jednym z czynników polaryzujących postawy polityczne Polaków, z drugiej zaś strony czasu, gdy kult powstania był szczególnie żywy, a wydarzenia pierwszej połowy lat 60. XIX w. wieku bezpośrednio dotyczyły wielu polskich rodzin. Z tego m. in. powodu na szczególną uwagę zasługuje druk z 1867 roku wydany w Krakowie pt. Pamiątka dla rodzin polskich : krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na polu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskim : 1861-1866. Jest to prawdopodobnie najstarsza pozycja dotycząca powstania styczniowego w naszych zbiorach. Składa się z trzech zasadniczych części. Pierwsza to krótka informacja na temat wydarzeń z roku 1861 i poległych w tym czasie. Następna to Rok 1862, która wymienia nazwiska ofiar wydarzeń tego okresu. Najbardziej rozbudowana oczywiście jest część trzecia (Rok 1863-1866). Prezentuje ona krótkie notki biograficzne zidentyfikowanych ofiar represji carskich oraz poległych w walkach. Wybór ten ułożony został na podstawie wiadomości prasowych, pism urzędowych oraz ustnych przekazów. Zestawione alfabetycznie opisy składają się z nazwisk z imionami bądź bez nich, krótkiej informacji na temat pochodzenia, zawodu czy miejsca, gdzie walczyła dana osoba oraz jej losów podczas powstania oraz po jego upadku. Publikacja powstała w czasie kiedy pamięć o powstaniu była wciąż żywa, w Galicji, gdzie możliwe było jej wydanie ze względu na to, iż wchodziła ona właśnie w okres autonomiczny, charakteryzujący się bardziej liberalną polityką zaborcy wobec Polaków. Z drugiej strony to właśnie w cieszącej się stosunkowo dużą wolnością słowa Galicji możliwe było prezentowanie poglądów polemizujących z kultem powstania, co stanowiło jeden z fundamentów ideologii konserwatystów krakowskich („stańczyków”). Przejawem tej postawy była wydana w 1894 z okazji 30 rocznicy wybuchu powstania styczniowego roku praca Stanisława Koźmiana Rzecz o roku 1863, cz. 1, t. 1, w której przedstawił on swój krytyczny osąd opisywanych wydarzeń. Z tego roku pochodzi także kontrowersyjna praca Stefana Buszczyńskiego, Obrona spotwarzonego narodu. Z. 1, Powszechny ruch ludowy przed powstaniem, o której autor napisał : ,,jest niejako pamiętnikiem i krytycznym rozbiorem kilku główniejszych dzieł, przeważnie treści historycznej, a zarazem podstawą do historjozofji polskiej”. Buszczyński sprzeciwiał się nierzetelnym (jego zdaniem) badaniom, nadmiernej krytyce Polaków i przeszłości narodu polskiego przez badaczy polskich (tzw. szkoła krakowska) ,,przedstawili tak w czarnych barwach przeszłość swego narodu (od trzechset lat!) i każdą czynność własnych rodaków”.
Wielu działaczy władz powstańczych oraz powstańców wyemigrowało za granicę, głównie do Anglii i Francji. Także tam ze względu na możliwość publikowania powstało kilka znaczących prac, ukazujących jeszcze świeży obraz niedawnych wydarzeń. W latach 1867-1871 w Paryżu Agaton Giller, polityk, prezes Rządu Narodowego, dziennikarz, pisarz wydaje trzytomową publikację Historia powstania narodu polskiego. Publikacja Gillera cieszyła się popularnością także w latach późniejszych i doczekała się kilku wydań.
Wśród książek powojennych w zbiorach biblioteki znajdują się głównie monografie traktujące w sposób ogólny o powstaniu styczniowym, opracowania dotyczące poszczególnych rejonów objętych powstaniem, analiza dokumentów i źródeł, a także pamiętniki i inne.
Ze względu na sytuację po nieudanym powstaniu i związane z nim represje na wiele lat nie było możliwe oficjalne wspominanie tamtych wydarzeń, choć pozostało ono na długo w pamięci jego uczestników oraz wśród Polaków. Dopiero po 1870 roku ponownie, zwłaszcza w Galicji, w kolejne rocznice powstania organizowano obchody i nabożeństwa za poległych powstańców. Tak było także w Przemyślu. Na ten temat pisał Andrzej Koperski w pracy Obchody patriotyczne w galicyjskim Przemyślu (1867-1918) – drogą do Niepodległości, Przemyśl 2019. Na uwagę zasługuje przedstawiony tu wykaz źródeł. Na łamach prasy publikowano często, przeważnie w częściach, pamiętniki uczestników walk z lat 1863-1864 m.in. Echo przemyskie w 1908 roku zamieściło Wspomnienia z niewoli moskiewskiej, anonimowego powstańca o kryptonimie MB.
Podsumowując, i niejako na marginesie warto zaznaczyć, że dla polskiego ,,długiego” XIX w. (1795-1914) charakterystyczny był fenomen biżuterii patriotycznej oraz mody patriotycznej, który ściśle wiązał się m.in. z powstaniem styczniowym. W Bibliotece MNZP tego tematu dotyczą pozycje: Polska biżuteria patriotyczna i pamiątki historyczne XIX i XX wieku (na podstawie zbioru autora), Warszawa 2017; Moda patriotyczna w Polsce : od konfederacji barskiej do powstania warszawskiego, Lublin-Warszawa 2019; Konteksty polskiej biżuterii patriotycznej : konfederacja barska i powstania narodowe w XIX wieku : historia kulturowa, Lublin 2021).
- Białokoz Adolf, Pamiętnik 1861-1864 / Adolf Białokoz. – Białystok : Muzeum Podlaskie, 2015. – 130 s. ; 24 cm. – Indeksy. – 978-83-87026-49-3.
- Buszczyński Stefan, Obrona spotwarzonego narodu. Z. 1, Powszechny ruch ludowy przed powstaniem ; Styczniowe 1863 roku powstanie […] / Stefan Buszczyński; Kraków : Komitet, 1894. – [2], XXI, [1], 167, 108 s. ; 21 cm. – Zbiorowe wydanie pism / Stefan Buszczyński ; t. 1
- Butkiewicz Krystyna, Karol Kalita „Rębajło” : 1830-1919 / Krystyna Butkiewicz; Warszawa : Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976. – 142, [2] s. ; 15 cm. – Bitwy, Kampanie, Dowódcy ; 4
- Chłopi i sprawa chłopska w powstaniu styczniowym : materiały z terenu Guberni Radomskiej. – Wrocław [i in.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1962. – XLV, 306, [1] s. ; 24 cm. – Powstanie styczniowe
- Bełdowski Władysław, Noworocznik polski z historią walk o niepodległość ojczyzny. / Władysław Bełdowski. – Kraków : ,,Noris”, 1913. – str. 15-104, [19] ; 18 cm.
- Borejsza Jerzy, Patriota bez paszportu / Jerzy Borejsza. – wyd. 2 rozsz. – Warszawa : „Czytelnik”, 1982. – 284, [4] s., [25] s. tabl..; 18 cm.
- Bukowski Andrzej, Pomorze Gdańskie w powstaniu styczniowym / Andrzej Bukowski. – Gdańsk : Wyd. Tow. Nauk, 1964. – str. 5-214, 1 plan, [3] ; 23 cm.
- Chamerska Halina, O położeniu i zbiegostwie czeladzi folwarcznej w Królestwie Polskim 1830-1864 / Halina Chamerska. – Warszawa : Wyd. Państwowe Naukowe, 1957. – str. 5-48, [2] ; 23 cm.
- Chodyła Zbigniew, Pożyczka narodowa w powstaniu styczniowym / ZbigniewChodyła. – Poznań : Muzeum Narodowe, 1972. – s. 57, [15] tabl. ; 23 cm. – Muzeum Narodowe w Poznaniu, Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu, t. 7
- Chołodecki Białynia Józef, Kilka słów o popularnej pracy p. Franciszka Rawity Gawrońskiego „walka o wolność w r. 1863”/ Józef Białynia Chołodecki. – Lwów : Wyd. Chołodecki ,1913. – str. 3-15 ; 23 cm.
- Chołodecki Białynia Józef, Szymon Wizunas Moczydłów Szydłowski. Przyczynek do dziejów lat 1863-1864 / Józef Białynia Chołodecki. – Lwów : Wyd. Piller, 1924, str. 5-13, [3] ; 23 cm.
- Chołodecki Białynia Józef , Z dziejów Powstania Styczniowego / Józef Białynia Chołodecki. – Lwów 1928, str. 3-18, [2] ; 23 cm.
- Ciechanowski Stanisław, Towarzysz walk Traugutta / Stanisław Ciechanowski. – Kraków : Wyd. Gebethner, 1925, str. 3-12,[1] ; 23 cm.
- Czartoryski Władysław, Pamiętnik 1860-1864 / Władysław Czartoryski. – Warszawa : Wyd. PWN, 1960. – str. 5-400, [4] ; 23 cm.
- Ćwiek Stanisław, Przywódcy powstania styczniowego: sześć sylwetek / Stanisław Ćwiek. – Warszawa : „Wiedza powszechna”, 1955. – 273 s. : il. ; 21 cm.
- Daniłowski Władysław, Władysława Daniłowskiego notatki do pamiętników/ Władysław Daniłowski. – Kraków : Akademia Umiejętności, 1908. – XV, [1], 510 s., 1 k. tabl. ; 22 cm. – Źródła do Dziejów Polski Porozbiorowych ; 6.
- Dąbrowski Józef, Rok 1863 / Józef Dąbrowski. – Poznań : Z. Rzepecki, 1913. – [8], 464 s., 13 k. tabl. : 22 cm.
- Dokumenty Komitetu Centralnego Narodowego i Rządu Narodowego 1862-1864. – Wrocław : Zakł. Narod. im. Ossolińskich, 1968. – 661 s. : tabl. ; 23 cm. – Powstanie Styczniowe. Materiały i dokumenty
- Dubiecki Marian, Powstanie styczniowe / Marian Dubiecki. – Kraków : Krakowska Spółka Wydawnicza, 1924. – 32 s. ; 22 cm. – Teksty Źródłowe do Nauki Historji w Szkole Średniej ; z. 54
- Dziedzictwo literackie powstania styczniowego : praca zbiorowa Katedry Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. – Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1964. – 683, [1] s. ; 23 cm.
- Feliński Szczęsny Zygmunt, Pamiętniki (1882-1895) / oprac. przygot. do dr. E. Kozłowski. – Warszawa: „Pax”, 1986. – 763 s. tabl.; 20 cm.
- Fiedosowa Tamara, Polskie organizacje patriotyczne w Moskwie 1857-1866 / Tamara Fiedosowa. – Warszawa : Państ. Wyd. Nauk., 1984. – 392 s. tabl.; 21 cm.
- Gancewski Mateusz Piotr, U źródeł obozu stańczykowskiego : młodzi konserwatyści krakowscy (przyszli stańczycy) w politycznej „szkole” Hotelu Lambert / Mateusz Piotr Gancewski. – Kraków : Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2022. – 320 s. ; 24 cm. – Bibliogr. na str. 291-306. Indeks. Streszcz. w j. ang. – 978-83-61329-27-5.
- Gieysztor Jakub Kazimierz, Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857- 1865. T. 1 / Jakub Kazimierz Gieysztor. – Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985. – [2], 420, [2] s. ;21 cm. – Indeksy. Archiwum Czesława Miłosza
- Giller Agaton, Histerja powstania narodu polskiego w 1861-1864 r./ Agaton Giller. – Paryż : Księgarnia Luxemburska, T.1., T.2. 1868 s. 437; T.3. 1870 s.527; T.4. 1871 s.453 ; 23 cm.
- Gisges Jan Maria, Czerwony pułkownik : 1829-1863 : rzecz o Marcinie Borelowskim „Lelewelu” / Jan Maria Gisges.- Warszawa : Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975 – 151, [5] s. ; 20 cm. – Bitwy, Kampanie, Dowódcy ; 3.
- Gołubiew Zofia, Powstanie styczniowe : publikacja towarzysząca wystawom w 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego „Artyści – świadkowie powstania styczniowego 1863 roku” oraz „Portrety, symbole, broń – w rocznicę styczniowego zrywu”, styczeń – maj 2013 = The January Uprising 1863-1864 : the publication accompanying exhibitions on the 150th anniversary of the outbreak of the January Uprising : Artists – Witnesses to the January Uprising of 1863 and Portraits, Symbols, Arms – On the Anniversary of the January Uprising, January – May 2013 / Zofia Gołubiew. – Kraków : Muzeum Narodowe, 2013. – 71, [1] s. ; 20 cm. – Tekst częśc. równol. pol., ang. – 978-83-7581-108-7.
- Grabowski Zbigniew, Powstanie styczniowe / Zbigniew Grabowski. – Warszawa : Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2013. – 103, [1] s. ; 24 cm. – Bibliogr. s. 103-[104]. – 978-83-63755-06-5.
- Grot Zdzisław, Rok 1863 w zaborze pruskim : udział społeczeństwa polskiego w powstaniu styczniowym / Zdzisław Grot. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 1963. – 238, [1] s., [11] k. tabl. ; 23 cm. – Bibliogr. Streszcz. niem.
- Górski Konrad, Stanisław Krzemiński : człowiek i pisarz / Konrad Górski. – Warszawa : Państ. Instytut Wydawniczy, 1985. – 348 s. ; 20 cm. – Bibliogr. pism S. Krzemińskiego s. 293-330. – Indeks. – 83-06-01199-6.
- Jabłońska-Deptuła Ewa, …Czyż może historia popłynąć przeciw prądowi sumień? (Kościół-Religia-Patriotyzm) 1764-1864 / Ewa Jabłońska-Deptuła. – Paryż: Spotkania, 1987. – 87 s. tabl.; 22cm.
- Jabłoński Henryk, Międzynarodowe znaczenie polskich walk narodowo-wyzwoleńczych XVIII i XIX w. / Henryk Jabłoński. – Warszawa :Wyd. Państwowe Naukowe, 1955. – str. 5-84, [2] tabl., [2] ; 23 cm.
- Jasienica Paweł, Dwie drogi : o powstaniu styczniowym / Paweł Jasienica. – Warszawa : Prószyński Media, 2009. – 390, [3] s., [32] s. tabl. (w tym kolor.) : 21 cm. – Indeksy. – 978-83-89325-28-0.
- Jaworski, Franciszek, O szarym Lwowie / Franciszek Jaworski. – Lwów : H. Altenberg, G. Seyfarth, E. Wende, [1917]. – X, [2], 245, [2] s., [12] k. tabl. ; 23 cm. – Biblioteka Historyczna Altenberga
- Kalwat Wojciech, Kampania Langiewicza 1863 / Wojciech Kalwat. – Warszawa : Bellona, cop. 2012. – 246, [1] s., [16] s. tabl. ; 20 cm. – Historyczne Bitwy. – Bibliogr. s. 233-238. – 978-83-11-12387-8.
- Kieniewicz Stefan, Adam Sapieha 1828-1903 / Stefan Kieniewicz. – Warszawa: Wyd. Sejmowe, 1993. – 482 s. ; 24cm
- Kieniewicz Stefan, Powstanie styczniowe / Stefan Kieniewicz. – Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1983. – 799, [1] s., [28] s. tabl., [2] k. mapy : 25 cm. – Indeksy. – 83-01-03652-4.
- Kieniewicz Stefan, Powstanie Styczniowe / Stefan Kieniewicz. – Warszawa : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. – 80 s. ; 27 cm. – Dzieje narodu i państwa polskiego ; III-49. – Wskazówki bibliogr. s. 78. – 83-03-02058- 7.
- Kieniewicz Stefan, Sprawa włościańska w powstaniu styczniowym / Stefan Kieniewicz. –Wrocław : Wydawnictwo Zakład im. Ossolińskich, 1953. – XVII, [1], 408, [2] s., [12] k. tabl.: 25 cm.
- Kieniewicz Stefan, Warszawa w powstaniu styczniowym / Stefan Kieniewicz. – Warszawa : „Wiedza Powszechna”, 1983. – 239, [1] s., [17] k. tabl. : 21 cm. – Biblioteka Wiedzy Historycznej. Historia Polski. – Bibliogr. s. 211-212. – Indeksy. – 83-214-0303-4.
- Kieniewiczowa Grażyna, Pamiątki powstań narodowych w zbiorach Muzeum Historycznego m. st. Warszawy / Grażyna Kieniewiczowa. – Warszawa : Państw. Wydaw. Naukowe, 1988. – 141 s. : fot.; 20 cm.
- Kirkor Stanisław, Przeszłość umiera dwa razy : powieść prawdziwa / Stanisław Kirkor. – Kraków w Powstaniu Styczniowym. – Kraków: Wyd. Literackie, 1968. – 492, [3] s., [1] k. tabl. ; 23 cm.
- Korbel Witold, Sztandar dwóch powstań / Witold Korbel. – Katowice : Muzeum Śląskie, 1993. – 52, [1] s., [16] s. tabl. : 21 cm. – Bibliogr. s. 51-52. – 83-85039-76-7.
- Kowalski Józef, Rewolucyjna demokracja rosyjska a powstanie styczniowe / Józef Kowalski. – Warszawa : „Książka i Wiedza”, 1949. – 294 s. tabl ; 21cm.
- Kozłowski Eligiusz, Bibliografia Powstania Styczniowego / Eligiusz Kozłowski. – Warszawa : Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1964. – 619, [1] s. ; 24 cm. – Indeksy.
- Kozłowski Eligiusz, Wspomnienia chłopów powstańców 1863 roku / oprac. przedm. i koment. opatrz. Eligiusz Kozłowski. – Kraków: Wydaw. Literackie, 1983. – s. 285 ; 18 cm.
- Koźmian Stanisław, Rzecz o roku 1863. Cz. 1. T. 1 / Stanisław Koźmian. – Kraków : Księgarnia Spółki Wydawniczej Polskiej, 1894. – [4], 254 s. ; 21 cm.
- Koźmian Stanisław, Rzecz o roku 1863. T. 3 / Stanisław Koźmian. – Kraków : Spółka Wydawnicza Polska, 1896. – [4], 384 s. ; 22 cm.
- Kraków w powstaniu styczniowym : 1863. – Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1968. – 492, [3] s., [1] k. tabl. : 23 cm.
- Kubrak Zygmunt, Powstanie styczniowe : pogranicze cieszanowsko-lubaczowskie / Zygmunt Kubrak. – Lubaczów : Muzeum, 2003. – 97, [2] s. ; 23 cm. – Bibliogr. – 83-911814-5-6.
- Letkiewicz Ewa, Konteksty polskiej biżuterii patriotycznej : konfederacja barska i powstania narodowe w XIX wieku : historia kulturowa / Ewa Letkiewicz. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2021. – 266 s. ; 24 cm. – Bibliogr., netogr. na str. 213-237. Indeks. Streszcz. w j. angielskim. – 978-83-227-9523-1.
- Limanowski Bolesław, Pamiętniki (1835-1870)/ Bolesław Limanowski. – Warszawa : „Książka i Wiedza”, 1957. – s. 548, tabl. portr. ; 23 cm.
- Łaniec Stanisław, Partyzanci żelaznych dróg roku 1863. Kolejarze i drogi żelazne w powstaniu styczniowym / Stanisław Łaniec. – Warszawa : „Książka i Wiedza” , 1974. – 309 s., [5] tabl., tab. portr., [2] mapy ; 18 cm. – Bibliogr.
- Majkowski Edmund, Fryderyk Wilhelm Below pieczętarz medalier poznański patrjota polski 1822/1895r. / Edmund Majkowski. – Poznań 1936. – str. 3-90, [4] ; 23 cm. – Kroniki Miasta Poznania ; 6.
- Maliszewski Jerzy, Powstanie styczniowe : notatki biograficzne uczestników / Jerzy Maliszewski. – Warszawa : nakł. autora, 1932. – 102, [2] s., [18] k. tabl. : 23 cm. – http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/doccontent?id=8655
- Maliszewski Jerzy, Uczestnicy powstania styczniowego zesłani i internowani / Jerzy Maliszewski. – Warszawa : nakł. Lekarza Wojskowego, 1931. – 76 s. ; 24 cm.
- Marks Karol, Przyczynki do historii kwestii polskiej: rękopisy z lat 1863-1864 / Karol Marks. – Warszawa : „Książka i Wiedza”, 1971. – 1030 s. ; 24cm.
- Mikoszewski Karol, Pamiętniki moje / Karol Mikoszewski. – Warszawa : „Pax”, 1987. – 343, [1] s., [1] k. portr. ; 20 cm. – Indeks. – 83-211-0792-3.
- Myśliberski-Wołowski Stanisław, Udział Prus Zachodnich w powstaniu styczniowym / Stanisław Myśliberski-Wołowski. – Warszawa : Minist. Obr. Narodowej, 1968. – 277 s. : il., mapa ; 18 cm.
- Nagórska-Rudzka Walentyna, Karol Majewski w latach 1859-1864 / Walentyna Nagórska-Rudzka. – Warszawa : Towarzystwo Naukowe Warszawskie, 1937. – [4], 168, [1] s. ; 25 cm. – Rozprawy Historyczne Towarzystwa Naukowego Warszawskiego = Travaux Historiques de la Société des Sciences et des Lettres de Varsovie ; t. 17, z. 2. – Indeks. – https://pbc.gda.pl/dlibra/doccontent?id=2789.
- Niepodległość : wokół myśli historycznej Józefa Piłsudskiego. – Kraków : Muzeum Narodowe, 2018. – 794, [6] s. ; 31 cm. – Bibliogr. na str. 766-771. – Indeks. – 978-83-7581-291-6.
- Nowolecki Aleksander, Pamiątka dla rodzin polskich : krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na polu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskim : 1861-1866 / Zygmunt Nowolecki. – Kraków : nakładem ,,Kaliny”, 1967. – 191 s. ; 22 cm. –https://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/publication/2378/edition/2216?language=en
- O powstaniu styczniowym: wybór. Dokumenty, odezwy i wyjątki z oprac. i pamiętników / zebr. i opatrz. przyp. Wł. Bortnicki. – Warszawa : „Prasa Wojskowa, br. – 93 s. ; 21cm.
- Ogorodnikov Pavel Ivanovič, Dziennik więźnia : 1862-1863 / Pavel Ivanovič Ogorodnikov. – Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1986. – 599, [4] s., [16] s. tabl. : 24 cm. – Indeksy. – 83-01-06355-6.
- Oksiński Józef, Wspomnienia z powstania polskiego 1863-1864 / Józef Oksiński. – Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965. – 337, [3] s. ; 23 cm.
- Pietrzykowski Ryszard, Dionizy Czachowski 1810-1863 / Ryszard Pietrzykowski. – Warszawa : Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1983. – 365, [3] s., [16] s. fot., [1] k. tabl. : 20 cm. – Bibliogr. s. 349-353. – Indeks. – 83- 11-06934-4.
- Piłsudski Józef, Pisma, mowy, rozkazy. T. 3 / Józef Piłsudski. – Warszawa : Inst. Badania Najnowszej Historji Polski : 1930. – IX, [1], 388, XXIII, [2] s., [2] k. tabl. ; 19 cm. – Indeks.
- Piłsudski, Józef, Rok 1863 : odczyt wygłoszony d. 20. I 1924 w Warszawie / Józef Piłsudski. – Warszawa : „Ignis” (E. Wende), 1924. – 51, [1] s. ; 19 cm.
- Polak Bogusław, Wielkopolanie w powstaniu styczniowym 1863-1864 / Bogusław Polak. – Poznań : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982. – 45, [3] s., [12] s. tabl. : 22 cm. – Z Dziejów Wielkopolski. – Bibliogr. s. [47].
- Pomarański Stefan, Warszawskie źródła archiwalne do dziejów powstania 1863 roku / Stefan Pomarański. – Zamość : Wyd. Pomarański, 1925. – str. 5-16, [1]. – 18 cm.
- Powstanie niespełnionych nadziei 1863. – Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. – 58, [6] s. ; 29 cm. – Arsenał Polski. – 83-03-00484-0.
- Postuła Wojciech, Polska biżuteria patriotyczna i pamiątki historyczne XIX i XX wieku (na podstawie zbioru autora) / Wojciech Postuła. – Warszawa : Grafika, Usługi Wydawnicze, Iwona Knechta, 2017. – 251, [1] s. : 31 cm. – Bibliograf. na s. 251. – 978-83-65602-35-0.
- Powstanie styczniowe 1863-64. – Wiedeń : Nakł. Franciszka Bondego, br.. – 341 s. : il. tabl. kolor. portr.; 18 cm. – Powstania polskie. T.3
- Powstanie styczniowe. Materiały i dokumenty. T.7: Zabór pruski w powstaniu styczniowym / red. Stefan Kieniewicz, Vladimir Koroluk, do dr. przyg. Felix Heinrich Gentzen, Zdzisław Grot, Franciszek Paprocki. – Wrocław : Zakł. Narod. im. Ossolińskich, Wydaw. PAN, 1968. – LXXXV [1], 37, [l] s.. – Polska Akademia Nauk. Instytut Historii ; Naczelna Dyrekcja Achwiów Państwowych ; Akademija nauk SSSR. Institut slavjanovedenija.; Glavnae archivnae upravlenie SSSR. – Vosstanie 1893 goda. Materiały i dokumenty T.7: Polskie zemli pod blastjuPrussii i vostanie 1863g
- Powstanie Styczniowe na Zachodnim Mazowszu / pod red. Anny Słoniowej. – Warszawa : Maz. Ośr. Badań Naukowych, 1987. – 93 s. : tabl.; 24cm.
- Powstanie styczniowe : historia i tradycje : opracowanie zbiorowe. – Warszawa : „AJ-Press”, 2003. – 208 s. : 30 cm. – 83-7237-136-9.
- Powstanie styczniowe : katalog zbiorów Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego, nabytki z lat 1957-1975 /Warszawa : MHPRR, 1982. – 239 s. : 25 cm. – Indeks.
- Powstanie Styczniowe na Zachodnim Mazowszu : praca zbiorowa /Warszawa : MOBN : TMmW, 1987. – 93, [3] s. ; 24 cm. – Prace Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta, 0208- 8894 ; nr 51
- Powstanie styczniowe = Vosstanie 1863 goda : materiały i dokumenty = materialy i dokumenty. [T. 14], Zarys powstania styczniowego opracowany w Warszawskiej cytadeli = Istiričeskij očerk vosstanija 1863 goda sostavlennyj v Varševskoj citadeli /Wrocław [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1985. – XLIV, 468 s., [16] s. tabl. ; 25 cm. – Powstanie styczniowe : materiały i dokumenty. – Indeksy. Tekst częśc. pol. – 83-04-00415-7
- Prendowska Jadwiga, Moje wspomnienia / Jadwiga Prendowska ; Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1962. – 411, [1] s., [1] k. portr. ; 24 cm. – Pamiętnik uczestniczki powstania styczniowego.
- Przewodnik po wystawie roku 1863. – Lwów : Komitet Wystawy, 1913. – 86 s. ; 18 cm. – http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/doccontent?id=26069
- Przyborowski Walery, Ostatnie chwile powstania styczniowego : na podstawie autentycznych źródeł. T. 1 / Walery Przyborowski. – Poznań : J. K. Żupański, 1887. – VIII, 347 s. ; 22 cm. – https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=212914 56.
- Przyborowski Walery, Ostatnie chwile powstania styczniowego : na podstawie autentycznych źródeł. T. 2 / Walery Przyborowski. – Poznań : J. K. Żupański, 1887. – [4], 318 s. ; 22 cm. – https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=212917
- Przyborowski Walery, Ostatnie chwile powstania styczniowego : na podstawie autentycznych źródeł. T. 3 / Walery Przyborowski. – Poznań : J. K. Żupański, 1888. – [4], 356 s. ; 22 cm. – https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=213026 57.
- Przyborowski Walery, Ostatnie chwile powstania styczniowego : na podstawie autentycznych źródeł. T. 4 / Walery Przyborowski. – Poznań : J. K. Żupański, 1888. – [4], 185, [4] s., [2] k. tabl. ; 22 cm. – https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=212953.
- Ramontowska Franciszka, Rząd carski wobec manifestacji patriotycznych w Królestwie Polskim w latach 1860-1862. – Wrocław : Zakł. Narod. im. Ossol. Wydawn. PAN, 1971. – 435 s. : tabl. 12 ; 23 cm.
- Rogiński Roman, Roman Rogiński, powstaniec 1863 r. : zeznania i wspomnienia / Roman Rogiński ; Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1983. – 149, [3] s. ; 20 cm. – Indeksy. – 83-01-04579-5.
- Skałkowski Adam Mieczysław, Aleksander Wielopolski w świetle archiwów rodzinnych (1861-1877). T. 3, [Margrabiego i Polski tragedia] / Adam Mieczysław Skałkowski ; Poznań : Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1947. – 412 s., [5] k. tabl. ; 26 cm.
- Skrzypczak Jerzy, Żołnierskie drogi mielczan ku Niepodległej / Jerzy Skrzypczak. – Mielec : Muzeum Regionalne SCK w Mielcu, 2018. – 400 s., [12] k. tabl. : 24 cm. – Bibliogr. przy biogramach.
- Sola-Sałamacha Nadia, Moda patriotyczna w Polsce : od konfederacji barskiej do powstania warszawskiego / Nadia Sola-Sałamacha. – Lublin ; Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Lublinie, 2019. – 240 s. ; 30 cm.
- Spis powstańców 1863 roku więzionych w twierdzy kijowskiej; do dr. przygot. i przedm. poprz. Michał Micel. – Przemyśl : Połudn.Wsch.Inst.Nauk., 1995. –138s. ; 21cm.
- W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903. – Lwów: Nakł.Kom.Wydaw., 1903. – 558 s. ; 23 cm.
- Starorypiński Zygmunt, Między Kamieńcem i Archangielskiem : dwa pamiętniki powstańców z 1863 roku / Zygmunt Starorypiński ; Warszawa : Państ. Instytut Wydawniczy, 1986 – 413, [3] s., [8] s. tabl. : 21 cm. – Indeks. – 83-06-01341-7.
- Stella-Sawicki Jan, Rok 1863 / Jan Stella-Sawicki; Lwów : Macierz Polska, 1905. – 208, [1] s. ; 18 cm. – Biblioteka Macierzy Polskiej ; nr 28
- Strumph Wojtkiewicz Stanisław, Traugutt : powieść. T. 1 / Stanisław Strump-Wojtkiewicz. – Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962. – 364, [4] s. ; 18 cm. – Biblioteka Powszechna.
- Strumph Wojtkiewicz Stanisław, Traugutt : powieść. T. 2 / Stanisław Strump-Wojtkiewicz. – Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962. – 376, [4] s. ; 18 cm. – Biblioteka Powszechna.
- Strychalski Jerzy, Bitwa pod Węgrowem (3. II. 1863) / Jerzy Strychalski ; Siedlce : Wojewódzki Obywatelski Komitet Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa w Siedlcach : 1984. – 23 strony ; 21 cm. – Bibliogr. na str. 22-23.
- Szubert Jan, Pamiętnik częstochowianina – powstańca styczniowego / Jan Szubert ; Częstochowa : Muzeum Częstochowskie, 2012. – 174, [1] s. ; 24 cm. – Bibliogr. s. 164-166. Indeks. – 978-83-601284-8-0.
- Szwed Ryszard, Powstanie styczniowe w radomszczańskiem / Ryszard Szwed ; Radomsko : Muzeum Regionalne, [1995]. – 75 s. : 21 cm. – 83- 901594-2-2.
- Szwed Ryszard, Powstanie styczniowe w radomszczańskiem / Ryszard Szwed ; Radomsko : Muzeum Regionalne, 1987. – 46, [2] s. ; 24 cm.
- Szwed Ryszard, Powstanie styczniowe w Zagłębiu Dąbrowskim / Ryszard Szwed ; Warszawa : Państwowe Wydaw. Naukowe, 1978. – 265, [1] s. ; 21 cm. – Bibliogr. Indeksy.
- Štakel’berg Ûrij Ivanovič, Pieczęcie powstańcze 1863-1864 / Ûrij Ivanovič Štakel’berg. – Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1988. – 388, [3] s., [40] s. faks. ; 25 cm. – Indeksy. – 83-01-07937-1.
- Terlecki Marian Hubert, Udział Podkarpacia w powstaniu styczniowym / Marian Hubert Terlecki. – Krosno : Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej, 1997. – 159 s. ; 21 cm. – Bibliogr. s. 145-156. – 83-87282-46-4.
- Tetmajer Kazimierz Przerwa, O żołnierzu polskim : 1795-1915 / Kazimierz Przerwa-Tetmajer ; Oświęcim : nakładem Naczeln. Komitetu Nardowego, 1915. – [4], 98, [1] strona ; 19 cm. – https://kpbc.umk.pl/publication/221983
- Tłuczek Ryszard, Ziemia przemyska w powstaniu styczniowym / Ryszard Tłuczek. – Przemyśl : [nakładem autora], 2002. – 44 s. ; 21 cm.
- Wspomnienia chłopów powstańców 1863 roku. – Kraków : Wydaw. Literackie, 1983. – 285, [3] s. ; 20 cm. – Indeks. – 83-08-01033-4.
- Zapomniane wspomnienia. – Warszawa : „Pax”, 1981. – 503, [1] s., [8] k. tabl. : 20 cm. – Indeksy. – 83-211-0230-1.
- Zgórniak Marian, Polska w czasach walk o niepodległość (1815-1864). – Kraków: Fogra, 2001. – 360 s. il. kolor. ; 25cm. – Wielka historia Polski, t. 7.
Tekst i kwerenda w zbiorach Biblioteka MNZP Agnieszka Górniak
Kwerenda w zbiorach Biblioteki TPN Dominik Mazur