Przemyślanki znane i nieznane
15 marca 2023 roku w budynku głównym Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, pl. płk. Berka Joselewicza 1, odbył się wernisaż wystawy pod tytułem „Przemyślanki znane i nieznane”.
Kilka słów o wystawie
Na przełomie XIX i XX wieku następował proces wychodzenia kobiet z zacisza domowej prywatności i wchodzenia w przestrzeń publiczną. Zmieniała się ich rola, pozycja i status społeczny. Rosnące znaczenie wyksztalcenia i umiejętności stawiały w wielu zawodach kobiety na równi z mężczyznami. Kobietom nie brakowało również odwagi w głoszeniu własnych poglądów i coraz silniejszego akcentowania swoich praw. Daleka była droga do ich równouprawnienia, jednak widoczny był postęp i zmieniająca się ich rola w życiu społecznym, politycznym, a z czasem również gospodarczym. Widoczne to było również w środowisku przemyskim gdzie szereg kobiet, niezależnie od swego pochodzenia narodowego miało do przezwyciężenia te same przeszkody. Wieloetniczny i wielokulturowy Przemyśl, jakiego dzisiaj już nie pamiętamy, dał nam grupę niezwykłych kobiet, które odegrały niebagatelną rolę. Dla wielu osób były one kontrowersyjne, mniej lub bardziej uznawane czy lubiane, które jednak zasługują na przypomnienie, czemu służy niniejsza wystawa. Prezentujemy dziewięć postaci przemyślanek, które osiągnęły uznanie i rozgłos przynoszące zaszczyt naszemu miastu. Ich życie i działalność przypadają na 2. połowę XIX i XX wiek. Najstarsza z nich, Wincenta Tarnawska urodziła się w 1854 roku, a Zofia Bystrzycka dożyła 2011 roku – dlatego zakres chronologiczny ekspozycji obejmuje czas od zaborów po III Rzeczpospolitą. Pozostałe, Helena Deutch, Anna Strońska, Barbara Kostrzewska, Ołena Kulczycka, Maria Orwid, Izydora Kossowska i Stefania Jacyszyn mieszkały tutaj krócej lub dłużej, pracowały, działały. Owoce ich pracy twórczej czy społecznej składają się zatem na zbiorowy dorobek naszego miasta.
Zmieniał się świat, zmieniało się miasto, zmieniały się formy aktywności naszych rodaczek, zmieniały się wreszcie obyczaje i moda. Stąd na ekspozycji znalazły się elementy stroju kobiecego, jak również akcesoria mody kobiecej (wachlarze, parasolki, torebki, portfeliki) począwszy od 2. poł. XIX do 1. poł. XX w. pochodzące ze zbiorów naszego Muzeum, które są dopełnieniem niniejszej wystawy.
Ekspozycję prezentować będziemy do 31 maja 2023 roku.
