MIĘDZYNARODOWE TRIENNALE MALARSTWA REGIONU KARPAT – SREBRNY CZWOROKĄT 2018

Polska – Rumunia – Słowacja – Ukraina – Węgry

Wystawa towarzysząca

OSTRAVART

Artyści z Ostravy

Katarína Szanyi, Josef Mladějovský, Jiří Kuděla, František Kowolowski

Po aksamitnej rewolucji, która miała miejsce w 1989 roku, ostrawska scena artystyczna uległa radykalnej zmianie. Wraz z nadejściem wolności tłumione do tej pory postawy twórcze otworzyły przed artystami nowe możliwości. Generacja przełomu lat 80. i 90. XX. wieku reprezentowana przez takie osobowości artystyczne, jak Daniel Balabán, Eduard Ovčáček, Jiří Surůvka i inni, wniosła w środowisko kulturalne Ostrawy nowe bodźce. Artyści ci zabiegają o utworzenie szkół artystycznych, czego wynikiem jest powołanie Instytutu Studiów nad Sztuką, a następnie powstanie Wydziału Sztuki na Uniwersytecie Ostrawskim, który był i jest podstawowym czynnikiem kształtującym kulturalny kontekst Ostrawy. To „barbarzyńskie” miasto wciąż naznaczone jest pozostałościami przeszłości. Głębokie sprzeczności ekonomiczne i napięcia społeczne, które towarzyszą restrukturyzacji, zapewniły wschodzącej generacji krytyczne spojrzenie i niczym nieobciążoną przestrzeń dla twórczości artystycznej. Tłumiona przez wiele lat wolność artystyczna wybucha intensywnie na przełomie tysiącleci wraz z nadejściem nowego pokolenia twórców. Ostrawa staje się wtedy „małym prowincjonalnym ośrodkiem artystycznym”, który wybrzmiewa na czeskiej scenie artystycznej swą niczym niespętaną energią, aspektami społecznymi i krytycznym spojrzeniem na przeżywaną rzeczywistość. Należałoby tu wspomnieć o fenomenie grupy artystycznej Kamera Skura, która reprezentowała Czechosłowacki Pawilon na Biennale w Wenecji w 2003 roku ze swą słynną ironiczną rzeźbą atlety stylizowaną na postać Jezusa Chrystusa ćwiczącego na kółkach. Do takiego środowiska przybywają z zewnątrz na studia wybitne osobowości artystyczne. Mój wybór kuratorski nie jest „obiektywny” z uwagi na liczbę zaproszonych artystów – kierowałem się przy nim raczej kryterium pokoleniowym (średnia i najmłodsza generacja artystów). Jego celem skierowanie uwagi na typologiczne elementy twórczości artystów, którzy świadomie pracują z obrazem i płaszczyzną obrazu. Różnorodność skali postaw, dialektyczny związek między formą i treścią, niemożliwość opisania języka sztuki i eksperymentalne podejście do malarstwa jako środka wyrazu wyraźnie wskazują na pewną wyjątkowość reprezentowanych artystów.

Katarina Szanyi pochodzi ze słowackich Koszyc, jednak już od ponad 20 lat związana jest z Ostrawą. Autorka całkowicie poświęca się malarstwu i rysunkowi, co świadczy o tym, że nie podziela ona krytycznych opinii wobec malarstwa jako martwego środka wyrazu. Do obrazu podchodzi w całkowicie autonomiczny sposób i poszukuje nowych technik obrazowania. Jej płótna są nasycone szczegółem i ogółem, poruszają się na styku konkretu i elementów abstrakcyjnych, tworzą rozjaśnioną, wręcz mleczną strukturę spektrum kolorów. Intuicja i motyw stanowią połączoną dialektycznie całość. Autorka nie maluje pastami, pozwala motywowi swobodnie płynąć przez płaszczyznę obrazu. Wszystkie elementy pozostają we wzajemnej symbiozie i tworzą jedną całość, a elementy kobiecej fizyczności w połączeniu z makroszczegółami i dzięki esencjonalistycznej atmosferze barw absorbują w siebie całość świata fizycznego i duchowego autorki. Można powiedzieć, że Katarína Szanyi tworzy organiczny świat poetyckich gestów, które są wszystkim, tylko nie sentymentem. Pragnienie oświecenia i połączenia ze strukturą obrazu jest wyjątkowe.

Twórczość Jiří Kuděli rozpostarta jest między dwoma biegunami. W swych obrazach zajmuje się on konfiguracją zewnętrznych i wewnętrznych elementów architektonicznych. Stopniowo przechodzi od ogólnych wycinków budynków i ogrodów do kompozycji przedstawiających różne marginalizowane zakątki. Otwiera drogę do konceptualnej gry ze stosunkami przestrzennymi, załamaniami, pasażami i zakwestionowania przedstawianego motywu. Prowadzi grę ze zmiennością i wariantami kilku płaszczyzn obrazu, czasem z wyodrębnionym wycinkiem obrazu. Drugi biegun jego twórczości stanowi klasyczny temat malarstwa – portret. Nie chodzi jedynie o podobiznę jako sposób utrwalenia fizjonomii i cech psychofizycznych konkretnych osób. W monotypach i obrazach znacznie większą uwagę poświęca on badaniu możliwości i nośności wybranego rzez siebie tradycyjnego tematu. Wykorzystuje szeroki wachlarz technik i formalnych metod, za pomocą których namalowaną, czy sfotografowaną tradycyjnymi metodami podobiznę przekształca przez dodanie warstw, rastrowanie, pracę z szablonami i korzystanie z zasady przypadkowości, pozbawiając w ten sposób potret konkretności. Posługując się tą koncepcją traktuje „portret” jako uogólnioną otwartą strukturę, którą definiuje przede wszystkim za pomocą samego malarstwa. Otwiera pole dla podświadomości, kieruje uwagę ku nowemu – wręcz absolutnemu – przejawowi malarstwa. Podnosi temat tożsamości i identyfikacji.

František Kowolowski kieruje II Pracownią Malarstwa na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Ostrawie, ale mimo to nie chciałbym go scharakteryzować jako malarza zdeterminowanego, który „nie potrafi inaczej”. Fakt, że artysta ten jest także performerem, pedagogiem, kuratorem, krytykiem i artystą wizualnym w najszerszym tego słowa znaczeniu, jest jedynie konsekwencją jego potrzeby, aby reagować na bodźce i oczekiwania epoki, reflektować, analizować i rozkładać, po czym ponownie składać oraz współuczestniczyć w tworzeniu ich kształtu. Pragnienie Kowolowskiego, aby wgryzać się w żywą tkankę doprowadziły go do sztuki performatywnej, która pozwala mu przemawiać ze szczególną, wręcz budzącą dreszcze intensywnością, która jednocześnie uwalnia psychicznie Innym przejawem jego twórczości są instalacje, których bezpośredniość z jednej strony i klarowne intelektualne ujęcie z drugiej strony wywołuje u widza poczucie intymności, ale także trwałe napięcie i nieodpartą niepewność.

Kowolowski potrafi także zakwestionować utarte mechanizmy, wskazać na pęknięcia, błędy, słabe miejsca, bywa posłańcem „nietrwałych manifestów”, ale potrafi także skutecznie rozegrać semantyczną grę stosując elementarne środki malarskie, takie jak pociągnięcia pędzla, absorbowanie i przenikanie się kolorów oraz stopniowe wytracanie śladów pędzla w zasychającej masie farby. Swoje prace autor komentuje następująco: „Zanikanie może być kojarzone z przemijaniem, niszczeniem, jak też z czynieniem niewidocznym, ekstremalnym pomniejszaniem, ukrywaniem, wygnaniem, wysiedleniem i przemieszczeniem. W związku z tym praktycznie niemożliwe jest rozważanie tych operacji oddzielnie. Przenikają się one wzajemnie poruszając kwestię czasu i przestrzeni: gdzie coś znika i gdzie się coś pojawia w akcie malowania? „.

Każda wystawa Františka Kowolowskiego jest swego rodzaju wybiciem z zastanego sposobu postrzegania symboliki świata sztuki, bodźcem do przyjrzenia się złudnemu światu fałszywych wyobrażeń.

/ autor tekstu Martin Klimeš /

Najmłodszą generację artystów reprezentuje twórczość Josefa Mladejovskiego, która ukazuje podstawowy temat modernizmu, jako ideę utopijnych znaczeń i gestów. W jego twórczości postawa ta poddana jest krytycznej ocenie. Artysta tworzy geometryczne formy, które jednocześnie stanowią alfabetyczny język. Inicjuje w ten sposób dyskusje i pytania, na które nowoczesność nie znalazła odpowiedzi.

W ostatnich obrazach Mladejovskiego kompozycja jest nieukńoczona, wskazuje na pęknięcia języka semantycznego, ale także na granice formy geometrycznej. Zaszyfrowane obrazy wybrzmiewają pytaniami typu: Skąd się wzięliśmy? Czy istnieje szósty zmysł? Czy istnieje teoria wszystkiego? Co było przed początkiem? Tak postawione pytania budują fundament intelektualny i nadają sens dziełu artystycznemu we współczesności. Josef Mladějovský odkrywa na polu sztuki abstrakcyjnej szereg innych możliwych sposobów na to, jak pracować z geometrycznym słowotwórstwem i uniknąć przy tym taniej estetyzacji. W swoich pracach poszukuje powszechnie obowiązujących ponadczasowych wzorców.

Jak sam mówi: „Nauka i sztuka stworzyły na przestrzeni wieków język, w którym możemy rozmawiać o najodleglejszych obszarach rzeczywistości. Spójne systemy pojęciowe są właściwie jak różne style artystyczne korzystające poniekąd z innych słów lub grup słów tego samego języka”.

František Kowolowski

Katarína Szanyi

Urodzona / born 20.03.1974 w Koszycach / Słowacja – in Kosice / Slovakia
Studia / studies: SUPŠ Košice / Słowacja / Slovakia
Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Ostrawie / The Faculty of Fine Arts of the University of Ostrava (1992 – 1997)
Członkini Grupy VY3 / Member of the Group VY3.
Mieszka i pracuje w Ostawie / Lives and works in Ostrava
katarinaszanyi.blogspot.com artlist.cz/katarina-szanyi-108583/

Wystawy indywidualne / solo exhibitions: 2017 – Hvozd, Klub les, Ostrava; 2015 – My Meanders, Galerie současné malby – Divadlo Antonína Dvořáka, Ostrava; 2014 – Nadechni se mě, Galerie Kaple, Valašské Meziříčí; Na hladině kůže, Sokolská 26, Ostrava; 2012 – Hluboko nad, Galerie Jáma 10, Ostrava; 2010 – Atention fragile!, Galerie Beseda, Ostrava Stěny moje podlaha tvoje, Důl Michal, Ostrava,( s Š. Mikeskovou) 2009 – Nahoře bez, Galerie Půda, Český Těšín; Uzly, Galerie ve vile, Kopřivnice; Žádné bílé skvrny, Galerie Dole, Ostrava; 2008 – Air, Minikino galerie kresby, Ostrava; 2007 – Jsem v jámě / já v jámě jsem /, Galerie Jáma 10, Ostrava; 2006 – Look at / into / through /, galerie langův dům, Frýdek – Místek

Wystawy zbiorowe / group exhibitions: 2012 – Dlouho v tobě budu znít, Art Gallery Kupa, Opava; Ostrava Art 2012, Slezskoostravská galerie, Ostrava; 2009 – Ostrava ?, Černá louka, Ostrava; 2007 – OVA 95 – 05, Dům Umění v Ostravě; 2006 – Fifty fifty, Dresden; Výstřik, Galerie strážná věž, Ostrava, (skupina VY3); Vytříbený vkus, Galerie v kapli, Bruntál, (skupina VY3); 2005 – Erotické sny, GPS ART GAME, Praha; VY3land, Galerie města Plzně, Plzep. (skupina VY3); 2004 – VY3land, DU Opava; Ostrava-Dresden 4:4, Důl Michal, Ostrava; Velký formát, Důl Michal, Ostrava; Brpavka, Dům Pánů z Kunštátu, Brno; 2003 – Perfect Tense, Jízdárna Pražského hradu, Praha; Ostravská úderka, Galerie města Plzně; Nejmladší, Národní galerie, Praha; 2002 – Egyem meg a szivedet, Galerie Sokolská 26, Ostrava, (skupina VY3); Bienále mladého umění, U zlatého prstenu, Praha

Sympozja artystyczne / artistic simposia: Sympózium v Čimelicích, 1998; Velký formát, Valtice, 2003; Sympózium Felixe Jeneweina, Kutná hora, 2006; Sympózium v Krumlově, 2008; Sympózium Hradec nad Moravicí, 2009; Smaltart, Ostrava, 2010.

Katarína Szanyi
E: katarna.szanyi@post.cz
T: 00420 604 539 705
Adres / Address:
Jiráskovo náměstí 263/4
702 00, Ostrava / CZ

Josef Mladějovský
Urodzony w 1986 r. w Frýdek-Místek, mieszka i pracuje w Ostrawie.
www.mladejovsky.com
Studia: 2005 – 2010 Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Ostrawie,
Pracownia malarstwa II (František Kowolowski i Jiří Kuděla)

W swojej twórczości Josef Mladějovský zajmuje się tematami paradygmatów modernizmu, wskazując na utopijność jego tez. Nie tylko wierzy, że inicjacyjna rola sztuki, deklarowana przez awangardę międzywojenną jako motor zmian społecznych i politycznych, nie została spełniona, ale także uważa, że jej autorytarne tendencje są problematyczne, szczególnie w definiowaniu takich pojęć jak prawda czy wiedza. Jego obrazy mówią językiem geometrii, która świadomie odwołuje się do formalnych procesów oczyszczania modernizmu, jednocześnie kodując inne znaczenia, trudne do odkrycia na pierwszy rzut oka, wskazując na elementarny modernistyczny spór między zdolnością mówienia, a umiejętnością rozumienia. Josef Mladějovský jest finalistą nagrody krytyków 2011 dla młodych malarzy.

Josef Mladějovský
E: kaktusi@centrum.cz; T: 00420 777 454 257
Adres: Opavská 6126/16B Ostrava-Poruba, 708 00, Czechy

Jiří Kuděla
Urodzony: 23.10.1976, Zlín
Studia: 1991 – 1995 – SUPŠ Uherské Hradiště
1995 – 2002 – Wydział Sztuki Politechnika Brno (Jiří Načeradský) / FaVU VUT Brno (Jiří Načeradský)
2000 Facultad de Bellas Artes, Castilla la Mancha, Cuenca, E
2014 – 2016 – studia doktoranckie / PhD. studies, ASP Wroclaw (Paweł Jarodzki) PL

Wystawy grupowe (wybór) / Collective exhibition (selection): 2007 Ropovod O1, Galerie Emila Filly, Ústí nad Labem; 2010 Altruismus: Kunst aus tschechien heute, Bonner Kunstverein, Bonn, D; Hody, Divadlo Reduta, Brno; Edice 5, Galerie Sýpka, Valašské Meziříčí; 2012 Urządzamy wladze po czesku, Galerie 2:0, ASP Varšava, PL; 2013 Předvoj, Galerie Vltavín, Praha; 2014 Horizont, Baltická galerie současného umění, Ustka, PL; Banzai, Mistře, Galerie města Blanska, Blansko; VII. Nový zlínský salon, KGVU Zlín; 2016 Černá hvězda, Oblastní galerie Vysočiny, Jihlava; Enter, Galerie Jáma 10, Ostrava; 2017 VIII. Nový zlínský salon, KGVU, Zlín; Hranice malby, Galerie PRFR, Bratislava, SK; 2018 Hledání hranic malby v postmediálním prostředí, GVUO, Galerie Jáma 10, Galerie Sokolská 26, Ostrava. Wystawy indywidualne (wybór) / Solo exhibitions (selection): 2009 Mí známí, Galerie Dole, Ostrava; 2010 Facebook, Muzeum regionu Valašsko, Vsetín; 2011 Hlavy, Galerie Beseda, Hukvaldy; 2012 Kam sním?, Galerie Langův dům, Frýdek – Místek; Anonymous, Výstavní síp Sokolská 26, Ostrava; 2014 Expozice identity, Galerie Aula, ASP, Wroclaw, PL; 2015 Uni/formy, Galerie Kaple, Valašské Meziříčí; Teritoria, Galerie Swiatowid, Elbląg, PL; Uni/formy Galerie současné malby, NDM, Ostrava; 2017 Lorem Ipsum, Galerie Doma, Kyjov; Ekspozycja Tożsamości, Galerie Aula, ASP Wroclaw, PL.

Sympozja, projekty artystyczne / Workshops and art projects: 2009 Jantarová cesta, Hradec nad Moravicí; 2010 Mezinárodní malířské sympozium, Hradec nad Moravicí; Kukačka, umění ve veřejném prostoru, Ostrava; 2011 OSM, Dům umění, Ostrava; Kukačka, umění ve veřejném prostoru, Ostrava; 2013 Kulturní byfé, Dům umění KGVU, Zlín; Gottfrei sympozium, Galerie Gottfrei, Opava.

Jiří Kuděla
E: jiri.kudela@osu.cz ; T: 00420 725 684 866
www.jirikudela.cz
Chalupníkova 655/16, Ostrava 700 30, CZ

František Kowolowski
Urodzony w roku 1967 w Třinec / Czechy.

Działalność z zakresie malarstwa, performance, instalacji, video, kurator i krytyk. W latach 1986-1991 studia w pracowni malarstwa Jana Tarasina i Ryszarda Winiarskiego na Wydziale Malarstwa i Multimediów w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W roku 1999 pobyt studyjny w Institut für Kulturmanagement nd Kulturwissenschaft, Wiedeo, Austria. W 2012 r. przewód habilitacyjny na Wydziale Sztuki Politechniki w Brnie zakończony uzyskaniem tytułu docenta w dziedzinie sztuk plastycznych. Od roku 2016 dziekan Wydziału Sztuki Uniwersytetu Ostrawskiego.

Akcje / performance / festiwale – wybór: 2016 – Beijing Live 1, International Performance Art., Danisch Cultural Center, 798 Art. District, Pekin; 2015 – Głód, V. Festiwal Perfomace 2015, Galeria Ferdinanda Baumanna, Praga; 2014 – Guangzhou Live 5, International performance Festival, Contemporary Art. Centre, Guangzhou; 2013 – Live Action 8, Performance Art. Festival, Göteborg; 2011- Global Communication Festival 2011 / performance, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia, Radom; 2010 – grenzART, Oberland Performance Art. Festival, Kirschau. Międzynarodowe projekty kuratorskie – wybór: AKT 3 – performance meeting 2002, Brno; Hot Destination, 2004, Brno; Laboratory 1999, Galeria Sýpka; Balkan Konsulat 2004, Brno; Saskia Janssen 2003 i Maria Pask 2002, Dom Sztuki, Brno; Robert Maciejuk – Galeria G99, Brno, 2003; Fourroses projekt, Galeria Arsenał w Białymstoku; Międzynarodowy projekt FRISBEE – Czeski video-art. i nowe media, (MNAC Bukareszt), 2004; Barbora Přidalová, Galeria J. Sudka, Praga, 2005; Frisbee, Galeria De Veemvloer, Amsterdam; Katarzyna Kozyra – Dom Sztuki, Brno, 2007; Kick Start, młode wideo holenderskie, Dom Rodu z Kunštátu, 2008; Olaf Brzeski – Codziennie się rozdwajam, Dom Sztuki, Brno, 2014; Silvina Arismendi, Rak on Tur, Dom Sztuki Miasta Brno, 2014; A.K.T. – V. Między rzeczywistością i fikcją II / 5. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance, Brno, 2015; Yuki Higashino & Elisabeth Kihlström – twórczość, Brno, 2016.

E: frantisek.kowolowski@osu.cz
T: +420 736 485 367
Adres: Borkovany 228 691 75 okr Břeclav, Czechy

O wystawie na stronie BWA Przemyśl