Wszystko, co wiem na pewno o moralności i powinnościach człowieka‚ zawdzięczam futbolowi.
Albert Camus

Ze wszystkich rzeczy nieważnych piłka nożna jest najważniejsza .

Jan Paweł II

Sport łączy wszystkich, a jednym z naszych „sportów narodowych” jest niewątpliwie piłka nożna. Czerwiec to okres kiedy kończą się rozgrywki piłkarskie na naszym „lokalnym” podwórku. Dziś w Przemyślu mamy dwa kluby piłkarskie KS Czuwaj i MKS Polonia, które rywalizują na innych szczeblach piłkarskich oraz wiele klubów w powiecie przemyskim, gdzie lokalna społeczność rozwija swoją pasję do sportu. W tym sezonie rezerwy Polonii grają z Czuwajem w jednej lidze na poziomie „klasy A”, dzięki czemu mieszkańcy Przemyśla mogą oglądać mecze derbowe.

Jednak jak wyglądały sto lat temu match’e, bo tak często w prasie określano z angielskiego spotkania piłkarskie? W tamtym czasie w naszym regionie działało więcej klubów przemyskich: PKS Czarni[1], HKS Czuwaj[2], ŻKS Hagibor[3], ŻKS Haschachar (Jutrzenka)[4], PKS Polonia[5], PKS Sparta,[6] KS Strzelec[7], WKS[8]. Rok 1923 r. był trzecim sezonem oficjalnych rozgrywek „Mistrzostw okręgowych”. W oficjalnych rozgrywkach nie było drużyn spod Przemyśla.

Pierwsze mecze w naszym okręgu próbowano grać w 1920 r. Jednak wojna polsko-bolszewicka przerwała te rozgrywki[9]. Nasze drużyny rywalizowały w okręgu lwowskim, należąc jednocześnie do Lwowskiego Związku Okręgowego Piłki Nożnej (L.Z.O.P.N). Regionalne rozgrywki podzielone były na 3 poziomy. Pierwszym oficjalnym sezonem był 1921 r., kiedy w najwyższej lidze regionalnej „klasie A” grały dwie drużyny lwowskie: I. LKS „Czarni” i LKS „Pogoń”. Druga liga, czyli „klasa B” miała sześć drużyn, z czego aż trzy awansowały do „kl. A”: „Polonia” Przemyśl,  LKS „Lechia” Lwów oraz SKS „Rewera” Stanisławów[10], W „kl. B” zostały drużyny „Czarnych II”, „Pogoni II” Lwów i ŻKS Lwów przemianowanego w następnym roku na ŻKS „Hasmonea” Lwów. Trzeci poziom, czyli „klasa C” była podzielona na trzy podokręgi: Lwów, Przemyśl oraz Stanisławów. W 1922 r. wprowadzono reorganizację lwowskich lig regionalnych. Najwyższa, czyli „kl. A” była wspólną ligą z całego L.Z.O.P.N, drugi poziom „kl. B” podzielono na trzy podokręgi: Lwów, Przemyśl-Stryj-Sambor oraz Stanisławów-Tarnopol oraz najniższy poziom „kl. C” podzielony na podokręgi jak „kl. B”. Warto zauważyć, iż na poziomie piłki lokalnej do dziś pozostało nazewnictwo jak w okresie międzywojennym. Taki system rozgrywek obowiązywał do 1926 r., by następnie utworzyć tzw. „Ligę”.

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie oficjalnych rozgrywek  L.Z.O.P.N, dlatego też nie będą ujęte tu mecze towarzyskie, które rozegrano w 1923 r.[11] Rozgrywki lig okręgowych wzbudzały ogromne zainteresowanie.

W „kl. A” występowała jedna przemyska drużyna, PKS „Polonia” mierząc się z czterema drużynami lwowskimi: I. LKS „Czarni”, ŻKS „Hasmonea”, LKS „Lechia”, LKS „Pogoń” oraz drużyną SKS „Rewera” Stanisławów. Drużyna „Polonii” w 1923 r. wstępowała w następującym składzie: Żywicki (bramkarz); Karol Complak , Emil Dobrzański, Drzewicki, Jan Duda, Eugeniusz Ekiert, Glanzman (Migel I), Józef Hubariw, Michał Hurła, Hyk, Markiewicz(Markowski),  Stefan Menczak, Peczek, Petzold, Maksymilian Wolfstal, Bronisław Wochanka[12].

Mistrzostwo o „kl. A” w 1923 r przedstawiało się następująco:

KLASA  A – LWÓW

Tabela i wyniki spotkań[13]:

		1	2	3	4	5	6	M	Pkt	Z-R-P	Br
1	Pogoń Lwów[14]	X	2:2 6:1	6:2 4:0	5:1 6:3	6:0 4:0	8:0 21:1	10	19	9-1-0	68-10
2	Czarni Lwów	2:2 1:6	X	2:4 5:2	2:1 2:2	4:0 3:0	4:0 1:0	10	14	6-2-2	26-17
3	Polonia Przemyśl	2:6 0:4	4:2 2:5	X	5:2 1:1	2:2 3:3	2:2 6:2	10	10	3-4-3	27-29
4	Hasmonea Lwów (beniaminek)	0:5 3:6	1:2 1:1	2:5 1:1	X	1:1 0:5	2:0 5:0	10	7	2-3-5	18-27
5	Lechia Lwów	1:6 0:4	0:4 0:3	2:2 3:3	1:1 5:0	X	0:2 1:0	10	7	2-3-5	12-25
6	Rewera Stanisławów	0:8 1:21	0:4 0:1	2:2 2:6	0:2 0:5	2:0 0:1	X	10	3	1-1-8	7-50

*- walkower

Terminarz i wyniki spotkań[15]:

• 08.04.1923 r.

Hasmonea – Rewera 2:0 (1:0)

Czarni – Lechia 4:0 (1:0)

Polonia – Pogoń 2:6

• 14.04.1923 r.

Lechia – Hasmonea 1:1 (0:0)

• 15.04.1923 r.

Pogoń – Rewera 8:0

Polonia – Czarni  4:2 (2:1)

• 21.04.1923 r.

Hasmonea – Czarni 1:2 (0:0)

• 22.04.1923 r.

Pogoń – Lechia 6:0 (2:0)

Rewera – Polonia 2:2 (1:1)

• 29.04.1923 r.

Rewera – Lechia 2:0

Czarni – Pogoń 2:2 (2:1)

Polonia – Hasmonea 5:2

• 05.05.1923 r.

Lechia – Czarni 0:3 (0:1)

Pogoń – Polonia 4:0 (3:0)

Pogoń—Polonia 4:0(3:0)

• 06.05.1923 r.

Hasmonea – Pogoń 1:5

Rewera – Czarni 4:0

Polonia – Lechia 2:2 (0:1)

• 10.05.1923 r.

Rewera – Hasmonea 5:0

• 13.05.1923 r.

Pogoń – Rewera 21:1

Hasmonea – Lechia 5:0

Czarni – Polonia 5:2 (3:0)

• 27.05.1923 r.

Lechia – Pogoń 0:4 (0:0)

Czarni – Hasmonea 2:2 (2:2)

Polonia – Rewera 6:2 (1:2)

• 30.05.1923 r.

Pogoń – Czarni 6:1

• 03.06.1923 r.

Lechia – Rewera 1:0

Hasmonea – Polonia 1:1

• 10.06.1923 r.

Lechia – Polonia 3:3 (3:2)

• 16.06.1923 r.

Pogoń – Hasmonea 6:3 (2:2)

• 17.06.1923 r.

Czarni – Rewera 1:0 (0:0)

Rywalizacja w „kl. A” bywała czasem bardzo ostra i podobnie jak dziś wzbudzała wiele emocji wśród kibiców. Przemyska „Polonia” jak i jej kibice czasem dość agresywnie reagowali na przyjezdnych graczy. Według J. Frankiewicza miało dojść nawet do zmiany okręgu z lwowskiego na krakowski[16].

Przykładem niecodziennych zdarzeń boiskowych może być mecz z 29 kwietnia 1923 r. w  Przemyślu z Hasmoneą, gdzie musiał reagować sędzia Zimmerman. Tak przedstawiała to prasa lwowska i krakowska:

[…]Gra przez cały czas ostra, czasami brutalna. Toteż sędzia p. Zimerman usunął trzech graczy Hasmonei i dwu(sic!) Polonii z boiska, w tem Peczka z Polonii, naszem zdaniem zupełnie niesłusznie. P. Zimerman grę prowadził w pierwszej połowie słabo, potem bardzo dobrze. Rzuty z rogów 3:1 na korzyść Polonii. Publiczności dużo[17].

29/IV. Mistrz. kl.A. Obie drużyny w pełnych składach. Gra ostra. Grę rozpoczyna Polonia […]  Sędziował p. Zimmerman ze Lwowa, i trzeba mu zaliczyć za wielką zasługę, że stanowczem postępowaniem nie dopuścił do ostrzejszej gry[18].

Czwarta rozgrywka o mistrzostw o przyniosła Polonii dalsze 2 punkty, stawiając ją na 3 miejscu w lwowskim okręgu, i Mecz ten wywołał u licznie zebranej publiczności ogólny niesmak i oburzenie z powodu nadzwyczaj brutalnej gry obu drużyn, dążących za „wszelką cenę do zdobycia punktów. I sędzia p. Zimmerman, który kierował się opinją graczy i publiczności, nie mógł, mimo wykluczenia po kilku graczy z obu drużyn, utrzymać tychże w karbach. Prym w rozbijaniu wodzili pp. Hubariw, Peciek, Birnbach i Steuerm an. Osobna wzmianka należy się t. zw. „lepszej publiczności”, która ordynarnem i wyzwiskami pod adresem drużyny żydowskiej, wytrącała graczy i sędziego z równowagi. […] W ciągu gry sędzia wyklucza 2 graczy z Polonii i 3 z Hasmonei. Pod koniec gry na boisku chaotyczna kopanina z obopólnemi foulami. O brutalnej grze świadczy 26 wolnych rzutów za foule tylko w drugiej połowie. […] Jak to jest możliwem, by sędzia wykluczył aż 6 graczy, a gra toczyła się przy 5 graczach. Wszak przepisy zabraniają prowadzenie gry niżej 7 graczy?[19].

Ciekawym spotkaniem były również zawody z lwowską Lechią 6 maja 1923 r., tak opisane w prasie:

Ostatnią rozgrywkę w pierwszej serji zakończyła Pol.[onia] ze swoją wieczną, dotychczas przez nią jeszcze niepokonaną, rywalką. […] Za obrazę sędziego i foulowanie sędzia wyklucza 2 graczy z Pol. (obu łączników) i centra ataku gości. Mimo to Pol. z 3 graczami w ataku wyrównuje. Gra stała pod znakiem mistrzostw a, temsamem była bardzo brutalną i dość nudną. Sędzia p. inż. Dudryk ze Lwowa (członek Czarnych), chciał sobie widocznie odbić klęskę Czarnych, prowadząc zawody na korzyść Lechji. Publiczność „lepsza” obrzucała odjeżdżających graczy i sędz. kamieniami. Gracze lwowscy musieli bronić swego życia. Możeby wydz. Polonii starał się na przyszły raz drużynę, rozgrywającą mecz z Polonią w Przemyślu, ochronić od takich przykrych scen, w przeciwnym bowiem razie przyjazd drużyny lepszej stanie się niemożliwym. Senzacyjkę(sic!) wywołało nieuznanie 2 punktów dla Pol. z meczu z Hasmoneą. Przyczyną ma być podobno podanie przez sędziego p. Zimmermana, iż z powodu groźby ze strony publiczności, zmuszonym był sędziować na korzyść Pol. Gdyby wiadomość ta miała się sprawdzić, możnaby mecz urządzić bez udziału publiczności, a lw.[owskie] Kolleg[ium]. Sędz.[iowskie] musiałoby nań wydelegować sędziego, któryby się nie uląkł „gróźb publiczności”[20].

Na szczeblu „kl. B” w 1923 r. występowały dwie drużyny przemyskie. Pierwszą z nich były rezerwy „Polonii”, które dzięki reorganizacji z 1922 r. mogły awansować z „kl. C” walcząc tam z SKS „Pogonią” Stryj i KS „Koroną” Sambor, które również w ramach reorganizacji znalazły się w „kl. B”. Drugą drużyną był „Hagibor”, który w 1922 r. wygrał mistrzostwa „kl. C” i dołączył do zespołów „kl. B” z której nikt rok wcześniej nie spadł.

Tak przedstawiały się rozgrywki o mistrzostwo „kl. B” w 1923 r:

KLASA B – LWÓW – PODOKRĘG PRZEMYŚL-STRYJ-SAMBOR

Tabela i wyniki spotkań[21]:

		1	2	3	4	M	Pkt	Z-R-P	Br
1	Pogoń Stryj	X	1:0 5:0*	4:1 5:0*	2:1 4:0	6	11	5-1-0	18-4
2	Hagibor Przemyśl (beniaminek)	0:1 0:5*	X	5:0* 4:1	5:0* 0:1	6	6	3-0-3	14-8
3	Polonia II Przemyśl	4:1 0:5*	0:5* 1:4	X	0:4 5:0*	6	4	2-0-4	10-14
4	Korona Sambor	1:2 0:4	0:5* 1:0	4:0 0:5*	X	6	4	2-0-4	6-16

*- walkower

Terminarz i wyniki spotkań[22]:

• 15.04.1923 r.

Pogoń – Polonia II 4:1(3:0).

• 22.04.1923 r.

Pogoń  — Hagibor 1:0

• 29.04.1923 r.

Pogoń – Korona 2:1

• 06.05. 1923 r.

Korona – Polonia II 4:0

• 10.05.1923 r.

Pogoń – Korona 4:0 (1:0)

• 22.05. 1923 r.

Hagibor – Polonia II 5:0*

• 27.05.1923 r. 

Pogoń – Hagibor 5:0*

• 03.06.1923 r.

Hagibor – Korona 5:0*

• 10.06.1923 r.

Hagibor – Polonia II 4:1 (1:1)

• 17.06.1923 r.

Pogoń – Polonia II 2:2 (1:1) – 5:0*

Korona – Hagibor 1:0

• 24.06.1923 r.
• Polonia II – Korona 5:0*

W związku z reorganizacją i podziałem „kl. B” na trzy podokręgi po zakończeniu mistrzostw podokręgów odbyły się rozgrywki o mistrzostwo „kl. B”, czyli najlepszych drużyn z trzech okręgów (z podokręgu Lwów wystawiono dwie drużyny). Ponadto zorganizowano baraże o wejście do „kl. A”, gdyż w podokręgu Lwów pierwsze i drugie miejsce zajęły rezerwy „Pogoni” i „Czarnych”, które nie mogły awansować do „kl. A”.

Rozgrywki barażowe prezentowały się następująco:

BARAŻE O MISTRZOSTWO KLASY B[23]

• 12.08.1923 r.

Pogoń Stryj – Pogoń II Lwów 6:0 (1:0)

Sokół Stanisławów – Czarni II Lwów 0:5 (0:3)

• 19.08.1923 r.

Czarni II – Pogoń 1:5 (0:2)

Sokół – Pogoń II 1:3 (0:2)

• 26.08.1923 r.

Pogoń II – Czarni II 5:1 (0:1)

Pogoń – Sokół 3:1 (2:0)

• 02.09.1923 r.

Pogoń – Pogoń II 3:2 (2:0)

• 09.09.1923 r.

Czarni II – Sokół 5:1 (2:1)

• 16.09.1923 r.

Pogoń – Czarni II 2:2 (1:2)

Pogoń II – Sokół 0:5*

• 23.09.1923 r.

Czarni II – Pogoń II 1:0 (1:0)

Sokół – Pogoń 0:5*

BARAŻE O PRZEJŚCIE DO KLASY A[24]:

• 12.08.1923 r.

RKS Lwów – AZS Lwów 2:2 (1:1)

• 26.08.1923 r.

Pogoń – Sokół 3:1 (2:0)

• 16.09.1923 r.

AZS – RKS 4:0 (2:0)

• 23.09.1923 r.

Sokół – Pogoń 0:5*

• 30.09.1923 r.

AZS – Sokół 1:4

RKS – Pogoń 0:5*

• 07.10.1923 r.

RKS – Sokół 0:5*

AZS – Pogoń 1:1 (0:1)

• 14.10.1923 r.

Sokół – AZS 1:0 (0:0)

Pogoń – RKS 5:0*

• 21.10.1923 r.

Sokół – RKS 5:0*

Pogoń – AZS 1:0 (1:0)

„Pogoń” Stryjwygrała zawody o mistrzostwo „kl. B” i awans do „kl. A”, jednak 11.04.1924 r. unieważniono rozgrywki (komunikat nr 6 Wydziału Gier i Dyscypliny L.Z.O.P.N, a „Pogoń” pozostała w „kl. B”[25].

Najwięcej drużyn przemyskich w 1923 r. było w najniższej klasie rozgrywkowej, czyli „kl. C”. Do podokręgu Przemyśl-Stryj-Sambor zgłoszonych zostało 14 drużyn (w 1922 r. do rozgrywek zgłosiło się 9 drużyn) z czego 7 drużyn było z Przemyśla (W 1922 r. były 4 drużyny z Przemyśla). W 1923 r. do oficjalnych rozgrywek zgłoszono nowe przemyskie drużyny: PKS „Czarni”, HKS „Czuwaj”[26], KS „Strzelec”, WKS. Ponadto do przemyskiego podokręgu dołączono drużyny ze Stryja oraz Drohobycza były to: „Hakoah” Stryj, „Kolejarz” Drohobycz, „Grażyna” (Czarni) Drohobycz, ŻTGS „Betar” Drohobycz.

W związku z tak dużą ilością drużyn w walce o mistrzostwo „kl. C” podzielono podokręg na 4 grupy. Następnie po rozgrywkach grupowych zorganizowano finały o mistrzostwo „kl. C” co dawało awans w przyszłym sezonie do „kl. B”.

Rozgrywki o mistrzostwo „kl. C” prezentowały się następująco:

KLASA C – LWÓW – PODOKRĘG PRZEMYŚL-STRYJ-SAMBOR

Grupa I

Tabela i wyniki spotkań[27]:

		1	2	3	M	Pkt	Z-R-P	Br
1	Hagibor II Przemyśl	X	2:4 5:0*	2:2 3:0	4	5	2-1-1	12-6
2	Polonia III Przemyśl	2:4 0:5*	X	5:0* 0:5*	4	4	2-0-2	7-14
3	Dror Jarosław[28]	2:2 0:3	0:5* 5:0*	X	4	3	1-1-2	7-10

*- walkower

Terminarz i wyniki spotkań[29]:

• 06.05.1923 r.

Polonia III – Hagibor II 4:2 (1:2)

• 13.05.1923 r.

Polonia III – Dror 5:0*

• 20.05.1923 r.

Hagibor II – Dror  2:2 (0:1)

• 27.05.1923 r.

Hagibor II – Polonia III 5:0*

• 31.05.1923 r.

Dror – Polonia III 5:0*

• 03.06.1923 r.

Dror – Hagibor II 0:3 (0:1)

Grupa II

Tabela i wyniki spotkań[30]:

		1	2	3	4	M	Pkt	Z-R-P	Br
1	Strzelec Przemyśl	X	4:1 1:1	5:0* 5:0*	5:0* 5:0*	6	11	5-1-0	25-2
2	Jaroslavia Jarosław	1:4 1:1	X	5:0* 5:0*	5:0* 5:0*	6	9	4-1-1	22-5
3	WKS Przemyśl	0:5* 0:5*	0:5* 0:5*	X	X	4	0	0-0-4	0-20
4	Haschachar Przemyśl	0:5* 0:5*	0:5* 0:5*	X	X	4	0	0-0-4	0-20

*- walkower

Terminarz i wyniki spotkań [31]:

• 06.05.1923 r.

Strzelec – Haschachar 5:0*

WKS – Jarosłavia 0:5*

• 13.05.1923 r.

Strzelec – Jarosłavia 4:1

Haschachar – WKS brak danych (drużyny nie przystąpiły do rozgrywek)

• 20.05.1923 r.

Strzelec – WK S  5:0*

Haschachar – Jarosłavia

• 27.05.1923 r.

Haschachar – Strzelec 0:5*

Jarosłavia –WKS 5:0*

• 31.05.1923 r.

WKS – Strzelec 0:5*

Jarosłavia – Haschachar 5:0*

• 03.06.1923 r.

WKS – Haschachar brak danych (drużyny nie przystąpiły do rozgrywek)

Jarosłavia – Strzelec 1:1

Grupa III

Tabela i wyniki spotkań[32]:

		1	2	3	M	Pkt	Z-R-P	Br
1	Czuwaj Przemyśl	X	6:0 5:0	5:0* 5:0*	4	8	4-0-0	21-0
2	Czarni Przemyśl	0:6 0:5	X	5:0* 5:0*	4	4	2-0-2	10-11
3	Orzeł Łańcut	0:5* 0:5*	0:5* 0:5*	X	4	0	0-0-4	0-20

*- walkower

Terminarz i wyniki spotkań[33]:

• 06.05.1923 r.

Czarni – Orzeł 5:0*

• 13.05.1923 r.

Czarni – Czuwaj 0:6

• 20.05.1923 r.

Orzeł – Czuwaj 0:5*

• 27.05.1923 r.

Orzeł – Czarni 0:5*

• 31.05.1923 r.

Czuwaj – Czarni 5:0

• 03.06.1923 r.

Czuwaj – Orzeł  5:0*

Grupa IV

Tabela i wyniki spotkań[34]:

		1	2	3	4	M	Pkt	Z-R-P	Br
1	Hakoah Stryj	X	8:0 6:0	3:1 5:0	2:1 1:0	6	12	6-0-0	25-2
2	Kolejarz Drohobycz	0:8 0:6	X	1:3 5:0*	2:1 1:1	6	5	2-1-3	9-19
3	Grażyna (Czarni) Drohobycz	1:3 0:5	3:1 0:5*	X	1:5 3:0	6	4	2-0-4	8-19
4	ŻTGS Betar Drohobycz	1:2 0:1	1:2 1:1	5:1 0:3	X	6	3	1-1-4	8-10

*- walkower

Terminarz i wyniki spotkań[35]:

• 06.05.1923 r.

Hakoah – Grażyna 3:1 (2:0)

Kolejarz – Betar 2:1 (1:0)

• 13.05.1923 r.

Hakoah –Betar 2:1 (1:0)

Grażyna – Kolejarz 3:1

• 20.05.1923 r.

Hakoah – Kolejarz 8:0 (3:0)

Grażyna – Betar 1:5 (0:2)

• 27.05.1923 r.

Grażyna –Hakoah 0:5 (0:4)

Betar – Kolejarz 1:1 (0:0)

• 31.05.1923 r.

Kolejarz – Hakoah 0:6 (0:4)

Betar – Grażyna 0:3 (0:2)

• 03.06.1923 r.

Kolejarz – Grażyna 0:2 (0:1) – 5:0*

Betar – Hakoah 0:1 (0:1)

FINAŁY KLASY C – PODOKRĘG PRZEMYŚL-STRYJ-SAMBOR[36]

• 29.07.1923 r.

Dror – Strzelec 1:1

Czuwaj – Hakoah 10:1 (3:1)

29. VII Hakoah (Stryj) – Czuwaj 1:10 (1:3). Zaw. kwalif. o przejście do B. kl. zakończyły się ogromną klęską gości, którzy przegrali dzięki swej nieudolnej obronie, a szczególnie bramkarza. Atak w Czuw. dobry wyzyskał wszelkie możliwe sytuacje. Przez cały czas gry przewaga Czuw. Sędz. p. Malawer wyjątkowo dobrze[37].  

• 5.08.1923 r.

Strzelec – Dror 5:0*

Hakoah – Czuwaj 1:3

• 1.09.1923 r.

Czuwaj – Strzelec 2:3 – 5:0*[38]

• 2.09.1923 r.

Strzelec – Czuwaj 0:1

Zaw. kwalif. o przejście do B. kl., odbyte w stadjonie wojsk., nie przyniosły rozstrzygnięcia, gdyż w dniu pierwszym wygrał Strzelec zupełnie niesłusznie, z powodu podyktowanego rzutu karnego. Czuwaj przedstawił się kombinacyjnie i technicznie lepiej od swego fizycznie silniejszego przeciwnika.

1/IX. Zawody bardzo interesujące z lekką przewagą Czuwaju, której tenże nie wyzyskuje. Sędzia p. Wohlman.

2/IX. Zawody b. ostre, gra otwarta przez cały czas gry. Czuwaj uzyskuje przypadkowego goala w I poł. Sędzia p. Radwański[39]

„Czuwaj” po sezonie uzyskał awans, tak komentował po latach to wydarzenie założyciel klubu Wilhelm Słaby (Adam Sławski): Piłkarze przystąpili do rozgrywek w najniższej wówczas klasie „C”, przebojem zdobyli jej mistrzostwo i przeszli do klasy „B”, grywającna boisku Polonii a potem wojskowym. Awans ten był tym bardziej cenny, zważywszy, że Czuwaj nie posiadał jeszcze własnego boiska. Dlatego musiał korzystać z obiektów sportowych Polonii – Hagioboru – stadionu wojskowego. W tym czasie nie łatwe było życie piłkarzy Klubu. Kreicarek i Słaby studiujący we Lwowie przyjeżdżali do Przemyśla na zawody i wracali do Lwowa rano w poniedziałek. Na mecz szli bez treningu. Klub nie rozporządzający własnym boiskiem nie zapewniał im szatni. Za szatnie służyło mieszkanie Pana Daleckiego, bo mieszkał najbliżej boiska na Wilczu[40].

Drużyna „Czuwaju” w 1923 r. występowała w następującym składzie: Marian Gorzeński, Stanisław Zemanek (bramkarze); Wacław Aleksander, Aleksander Bilan, Włodzimierz Bilan, Mieczysław Malec, Jan Wójtowicz (obrońcy); Roman Klisz, Szczepan Kreicarek, Witold Tokarz (pomocnicy, kiedyś naganiacze[41]), Adam Dalecki, Karol Kunerth, Mieczysław Słaby, Wilhelm Słaby, Andrzej Wojtasiewicz, Bolesław Zaborniak (napastnicy, kiedyś nacierający)[42].

Był to pierwszy sezon HKS „Czuwaj” w oficjalnych rozgrywkach, a prasa lokalna niechętnie opisywała wydarzenia na poziomie „kl. C” poza wynikami. Dlatego też nie udało się odnaleźć szerszych relacji z tych spotkań.

Tomasz Zając

Bibliografia:

Opracowania:

1. Frankiewicz J., Przemyska „Polonia” i inne kluby sportowe w latach 1917-1939, Przemyśl 2006.
2. Frankiewicz J. , Chabasiewicz Z., Zarys historii Miejskiego Klubu Sportowego „Polonia” w Przemyślu 1909-1984, Przemyśl 1984.
3. Gaczyński P. , Zanim powstała liga: Almanach rozgrywek piłkarskich w latach 1919-1926, t. II:sezon 1920, Kraków 2014.
4. Gaczyński P. , Zanim powstała liga: Almanach rozgrywek piłkarskich w latach 1919-1926, t. III:sezon 1921, cz. 1, Kraków 2017.
5. Krajewski E., Czuwaj Przemyśl 1918-2018, Przemyśl 2018.
6. Krajewski E., Czuwaj Przemyśl 1918-2018. Jubileusz, Przemyśl 2018.
7. Krajewski E., Harcerski Klub Sportowy „Czuwaj” Przemyśl. Piłka nożna, t. I, Lata 1918-1947, Przemyśl 2008.
8. Krajewski E., Polonia Przemyśl  50 lat 1907-1957, Przemyśl 2019.
9. Księga pamiątkowa „Pogoń” Lwów 1904-1939, Lwów 1939.
10. Markocka D., Historia piłki nożnej w Przemyślu – Bibliografia za lata 1895-2012 zestawiona w układzie alfabetyczno-chronologicznym z zachowaniem oryginalnej pisowni na podstawie dostępnych źródeł, Przemyśl 2012.
11. Sławski A. , HKS „Czuwaj” w Przemyślu (1918-1947) cz. I [w:] Harcerstwo, Warszawa 1989.

Czasopisma:

1. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 15 (13 kwietnia).
2. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 16(20 kwietnia).
3. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 17 (27 kwietnia).
4. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 18 (4 maja).
5. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 19 (11 maja).
6. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 20 (18 maja).
7. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 21 (25 maja).
8. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 22 (1 czerwca).
9. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 23 (8 czerwca).
10. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 24 (15 czerwca).
11. Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 25 (21 czerwca).
12. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 10 (20 kwietnia).
13. Tygodnik Sportowy,Kraków 1923, R. III,  nr 11 (27 kwietnia).
14. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 12 (4 maja).
15. Tygodnik Sportowy,Kraków 1923, R. III,  nr 14 (18 maja).
16. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 15 (25 maja).
17. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 16 (1 czerwca).
18. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 18 (8 czerwca).
19. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 20 (20 czerwca).
20. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr  29 (21 sierpnia).
21. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr  30 (28 sierpnia).
22. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr  31 (4 września).
23. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr  33 (18 września).
24. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr  34 (21 września).
25. Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr  35 (25 września).
26. Sport , Lwów 1923, R. II, nr  39 (1 stycznia).
27. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 47 (11 kwietnia).
28. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 48 (18 kwietnia).
29. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 49 (25 kwietnia).
30. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 50 (2 maja).
31. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 51 (9 maja).
32. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 52 (16 maja).
33. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 53 (24 maja).
34. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 54 (30 maja).
35. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 55 (6 czerwca).
36. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 56 (13 czerwca).
37. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 57 (20 czerwca).
38. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 59 (4 lipca).
39. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 61 (18 lipca).
40. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 64 (8 sierpnia).
41. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 65 (15 sierpnia).
42. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 66 (22 sierpnia).
43.  Sport,Lwów 1923, R. II, nr 67 (29 sierpnia).
44. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 68 (5 września).
45. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 69 (12 września).
46. Sport, Lwów 1923, R. II, nr 70 (19 września).
47. Sport, Lwów 1923, R. II, nr 71 (26 września).
48. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 72 (3 października).
49. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 73 (17 października).
50. Sport, Lwów 1923, R. II,nr 76 (4 grudnia).
51. Sport,  Lwów 1924 , R. III, nr 88 (7 maja).
52. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 1 (3 maja).
53. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 2 (12 maja).
54. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 3 ( 19 maja).
55. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 4 (26 maja).
56. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 5 (2 czerwca).
57. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 6 (9 czerwca).
58. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 7 (16 czerwca).
59. Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 2 ( 12 maja).

Netografia:

http://ligapodkarpacka.futbolowo.pl/menu,15,lwow-1922-1939.html

https://polskielogo.net/

https://web.archive.org/web/20160520230208/http://plk1921.pl/historia/lwo_a_1923.php

https://pl.wikipedia.org/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_(1923)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Okr%C4%99gowe_ligi_polskie_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_(1923)#Mistrzostwa_Klasy_A_Lwowskiego_OZPN

---

[1]Przemyski Klub Sportowy „Czarni” – utworzony pod koniec 1922 r. Siedziba klubu w 1923 r. była przy ul. Słowackiego 11 u pana Podwyszyńskiego. Prawdopodobnie miała to być reaktywacja klubu „Czarni” jak filii lwowskiego klubu powołanej w Przemyślu w 1912 r.

[2]Harcerski Klub Sportowy „Czuwaj” – utworzony 30 III 1918 r. przez Adama Kordeckiego, Wilhelma Słabego, Szczepana Kreicarka. Barwy klubowe: biało-żółto-czerwone. Siedzibą klubu  w 1923 r. był dom W. Słabego przy Warzywnej 17.

[3]Żydowski Klub Sportowy „Hagibor” – utworzony w 1919 r. barwy klubowe: niebiesko-białe. Siedziba kluby w 1923 r. była przy Rynku 28/III u pana Wohlmana.

[4]Żydowski Klub Sportowy „Haschachar” (występują również nazwy Haszachar, Hashachar oraz polskie określenie „Jutrzenka”) – utworzony w 1910 r. w okresie Wielkiej Wojny jego działalność była zawieszona. W 1922 r. przystąpili do rozgrywek na najniższym szczeblu łącząc się z Hagiborem. W 1923 r. ponownie zostali zgłoszeni do rozgrywek łącząc się zapewne z klubem Robotniczym Klubem Sportowym „Labor” Przemyśl. Barwy klubowe: niebiesko-białe. Siedziba klubu w 1923 r. była przy ul. Słowackiego 26.

[5]Przemyski Klub Sportowy „Polonia” – klub utworzony w 1917 r. połączył się z Klubem Sportowym „San” utworzonym w 1909 r. Obecnie Miejski Klub Sportowy „Polonia”. Barwy klubowe: biało-czerwono-niebieskie. Siedziba klubu w 1923 r. była przy ul. Mickiewicza 2a.

[6]Przemyski klub Sportowy „Sparta” – utworzony w 1920 r. Siedziba klubu w 1923 była przy ul. Dworskiego 52.

[7]Klub Sportowy „Strzelec” – utworzony w 1922 r. Siedziba klubu w 1923 r. była przy ul. Gołębiej 21.

[8]Wojskowy Klub Sportowy Przemyśl – utworzony w 1922 r. Siedziba klubu przy ul. Dworskiego 97 (Batalion sanitarny Nr 10).

[9]Zob.  P. Gaczyński, Zanim powstała liga: Almanach rozgrywek piłkarskich w latach 1919-1926, t. II:sezon 1920, Kraków 2014, s. 38-40.

[10]Zob.  P. Gaczyński, op. cit., t. III:sezon 1921, cz. 1, Kraków 2017, s. 225-255.

[11]Zob. E. Krajewski, Harcerski Klub Sportowy „Czuwaj” Przemyśl. Piłka nożna, t. I, Lata 1918-1947, Przemyśl 2008, s. 27-30; E. Krajewski, Czuwaj Przemyśl 1918-2018, Przemyśl 2018, s. 17; E. Krajewski, Polonia Przemyśl  50 lat 1907-1957, Przemyśl 2019, s. 92-107; J. Frankiewicz, Przemyska „Polonia” i inne kluby sportowe w latach 1917-1939, Przemyśl 2006, s. 44-49; J. Frankiewicz, Z. Chabasiewicz, Zarys historii Miejskiego Klubu Sportowego „Polonia” w Przemyślu 1909-1984, Przemyśl 1984, s. 16-18.

[12]E. Krajewski, Polonia …, s. 92; Przegląd Sportowy, Warszawa-Łódz-Lublin-Kraków-Lwów 1923, R. III,nr 15 (13 kwietnia), s. 12; Przegląd Sportowy, nr 16(20 kwietnia), s. 13.

[13]Na podstawie: Księga pamiątkowa „Pogoń” Lwów 1904-1939, Lwów 1939, s. 148,151; Sport , Lwów 1923, R. II, nr  39 (1 stycznia), s. 7.

[14]Pogoń Lwów wygrywając mistrzostwa „kl. A” zakwalifikowała się do Mistrzostw Polski, wygrywając wszystkie mecze w grupie wschodniej z Polonią Warszawa, Laudą Wilno i WKS Lublin. Następnie wygrała w finale z Wisłą Kraków: 14.10.1923 r. 3:0 (mecz we Lwowie), 21.10.1923 r. 1:2 (mecz w Krakowie), 4.11.1923 r. 2:1 po dogrywce (mecz w Warszawie). Dane na podstawie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_(1923) 

[15]Na podstawie: Przegląd Sportowy, nr 15(13 kwietnia), s. 11-12;Przegląd Sportowy, nr 16(20 kwietnia), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 17 (27 kwietnia), s. 14; Przegląd Sportowy, nr 19 (11 maja), s. 12-13; Przegląd Sportowy, nr 18 (4 maja), s. 13-14; Przegląd Sportowy, nr 19 (11 maja), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 20 (18 maja), s. 14; Przegląd Sportowy, nr 20 (18 maja), s. 15; Przegląd Sportowy, nr 25 (21 czerwca), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 25 (21 czerwca), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 24 (15 czerwca), s. 12-13; Przegląd Sportowy, nr 23 (8 czerwca), s. 14; Przegląd Sportowy, nr 22 (1 czerwca), s. 14; Przegląd Sportowy, nr 20 (18 maja), s. 14-15;  Sport, nr 47 (11 kwietnia), s. 8; Sport, nr 48 (18 kwietnia), s. 8; Sport, nr 49 (25 kwietnia), s. 8-9;Sport, nr 50 (2 maja), s. 7-8; Sport, nr 51 (9 maja), s. 9; Sport, nr 52 (16 maja), s. 7-8; Sport, nr 54 (30 maja), s. 7-8; Sport, nr 55 (6 czerwca), s. 6-7; Sport, nr 56 (13 czerwca), s. 9; Sport, nr 57 (20 czerwca), s. 8; Tygodnik Sportowy, Kraków 1923, R. III, nr 10 (20 kwietnia), s. 7; Tygodnik Sportowy, nr 12 (4 maja), s. 13-14; Tygodnik Sportowy, nr. 14 (18 maja), s. 11-12; Tygodnik Sportowy, nr. 16 (1 czerwca), s. 10-11.; Tygodnik Sportowy, nr 18 (8 czerwca), s. 12; Tygodnik Sportowy, nr 20 (20 czerwca), s. 12; Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 1 (3 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 2 (12 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 3 ( 19 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 4 (26 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 5 (2 czerwca), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 6 (9 czerwca), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 7 (16 czerwca), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 2 ( 12 maja), s. 4; Księga…, s. 151.

[16]J. Frankiewicz, op. cit., s. 45.

[17]Przegląd Sportowy, nr 19 (11 maja), s. 13.

[18]Sport, nr 50 (2 maja), s. 7-8.

[19]Tygodnik Sportowy, nr 12 (4 maja), s. 13-14.

[20]Tygodnik Sportowy, nr 14 (18 maja), s. 11-12.

[21]Opracowanie własne.

[22] Przegląd Sportowy, nr 17 (27 kwietnia), s. 14; Przegląd Sportowy, nr 19 (11 maja), s. 13;Przegląd Sportowy, nr 21 (25 maja), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 24 (15 czerwca), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 24 (15 czerwca), s. 13; Przegląd Sportowy, nr 25 (21 czerwca), s. 13; Sport, nr 48 (18 kwietnia), s. 9; Sport, nr 49 (25 kwietnia), s. 8; Sport, nr 50 (2 maja), s. 7; Sport, nr 51 (9 maja), s. 10; Sport, nr 52 (16 maja), s. 8; Sport, nr 54 (30 maja), s. 8; Sport, nr 57 (20 czerwca), s. 9; Sport, nr 59 (4 lipca), s. 7; Sport, nr 61 (18 lipca), s. 5; Tygodnik Sportowy, nr 11 (27 kwietnia), s. 15; Tygodnik Sportowy, nr 11 (27 kwietnia), s. 13; Tygodnik Sportowy, nr. 15 (25 maja), s. 12; Tygodnik Sportowy, nr. 15 (25 maja), s. 12; Tygodnik Sportowy, nr 16 (1 czerwca), s. 11;  Ziemia Przemyska, Przemyśl 1923, R. 9, nr 1 (3 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 2 (12 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 3 ( 19 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 4 (26 maja), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 5 (2 czerwca), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 6 (9 czerwca), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 7 (16 czerwca), s. 4; Ziemia Przemyska, nr 2 ( 12 maja), s. 4.

[23] Sport, nr 64 (8 sierpnia), s. 5; Sport, nr 65 (15 sierpnia), s. 7-8; Sport, nr 66 (22 sierpnia), s. 6-8,11;  Sport, nr 67 (29 sierpnia), s. 5-7; Sport, nr 68 (5 września), s. 9-10; Sport, nr 69 (12 września), s. 7; Sport, nr 70 (19 września), s. 5, 9; Sport, nr 71 (26 września), s. 9; Sport, nr 72 (3 października), s. 5; Sport, nr 73 (17 października), s. 4; Sport, nr 76 (4 grudnia), s. 8; Tygodnik Sportowy, nr  29 (21 sierpnia) s. 13; Tygodnik Sportowy, nr  30 (28 sierpnia) s. 12-13; Tygodnik Sportowy, nr  31 (4 września) s. 10-11; Tygodnik Sportowy, nr  33 (18 września) s. 10; Tygodnik Sportowy, nr  34 (21 września) s. 6-7; Tygodnik Sportowy, nr  35 (25 września) s. 13.

[24] Sport, nr 64 (8 sierpnia), s. 5; Sport, nr 65 (15 sierpnia), s. 7-8; Sport, nr 66 (22 sierpnia), s. 6-8,11;  Sport, nr 67 (29 sierpnia), s. 5-7; Sport, nr 68 (5 września), s. 9-10; Sport, nr 69 (12 września), s. 7; Sport, nr 70 (19 września), s. 5, 9; Sport, nr 71 (26 września), s. 9; Sport, nr 72 (3 października), s. 5; Sport, nr 73 (17 października), s. 4;Sport, nr 74 ( listopad), s. 9; Sport, nr 76 (4 grudnia), s. 8.

[25] Sport,  Lwów 1924 , R. III, nr 88 (7 maja), s. 9.

[26]HKS „Czuwaj” zgłoszony był już rok wcześniej do rozgrywek o mistrzostwo „kl. C”, jednak z nieznanych przyczyn klub nie przystąpił do rywalizacji.

[27]Opracowanie własne.

[28]  Drużyny „Hagiboru” i „Polonii” grały w rozgrywkach „kl. B” do finału weszła drużyna Dror Jarosław.

[29]Podział grup i terminarz ustalony na podstawie: Sport, nr 49 (25 kwietnia), s. 5-6; Sport, nr 51 (9 maja), s. 6;Sport, nr 52 (16 maja) s. 8; Sport, nr 55 (6 czerwca), s. 5; Sport, nr 56 (13 czerwca), s. 5; Sport, nr 59 (4 lipca), s. 6-7; Tygodnik Sportowy, nr. 14 (18 maja), s. 11; Tygodnik Sportowy, nr. 15 (25 maja), s. 12; Tygodnik Sportowy, nr. 16 (1 czerwca), s. 11; Przegląd Sportowy, nr 20 (18 maja), s. 15.

[30]Opracowanie własne.

[31]Podział grup i terminarz ustalony na podstawie: Sport, nr 49 (25 kwietnia), s. 5-6; Sport, nr 51 (9 maja), s. 6,9; Sport, nr 56 (13 czerwca), s. 5; Sport, nr 59 (4 lipca), s. 7;

[32]Opracowanie własne.

[33]Podział grup i terminarz ustalony na podstawie: Sport, nr 49 (25 kwietnia), s. 5-6; Sport, nr 51 (9 maja), s. 6; Sport, nr 55 (6 czerwca), s. 5; Sport, nr 59 (4 lipca), s. 6-7;Sport, nr 61 ( 18 lipca), s. 5; Tygodnik Sportowy, nr. 14 (18 maja), s. 11; Przegląd Sportowy, nr 24 (15 czerwca), s. 13.

[34]Opracowanie własne.

[35]Podział grup i terminarz ustalony na podstawie: Sport, nr 49 (25 kwietnia), s. 5-6; Sport, nr 51 (9 maja), s. 6; Sport, nr 51 (9 maja) s. 10; Sport, nr 52 (16 maja) s. 8; Sport, nr 53 (24 maja) s. 8; Sport, nr 54 (30 maja) s. 8; Sport, nr 55 (6 czerwca), s. 5; Sport, nr 56 (13 czerwca), s.5 ; Sport, nr 59 (4 lipca), s. 6-7; Sport, nr 61 ( 18 lipca), s. 5; Tygodnik Sportowy, nr. 15 (25 maja), s. 14.

[36] Sport, nr 61 ( 18 lipca), s. 5; Sport, nr 65 ( 15 sierpnia), s. 4, Sport, nr 70 (19 września), s. 5; Sport, nr 74 (8 listopada), s. 5.

[37] Tygodnik Sportowy, nr  28 (14 sierpnia) s. 12.

[38]Protest HKS „Czuwaj” L.18/23, uzasadnienie: wystawienie nieuprawnionego gracza Józefa Niedźwiedzia przez KS Strzelec Przemyśl został uwzględniony przez Wydział Gier i Dyscyplin LZOPN (komunikat 26) [w:] Sport, nr 70 (19 września), s. 5.

[39]Tygodnik Sportowy, nr  33 (18 września) s. 10.

[40]A. Sławski, HKS „Czuwaj” w Przemyślu (1918-1947) cz. I [w:] Harcerstwo, Warszawa 1989, nr 5, s. 25-26.

[41]Pojęcie na podstawie: P. Gaczyński, op. cit., t. II, s. 12

[42]E. Krajewski, Harcerski …, s. 27; E. Krajewski, Czuwaj Przemyśl … , s. 17; E. Krajewski, Czuwaj Przemyśl 1918-2018. Jubileusz, Przemyśl 2018, s. 42.