Malarstwo Zofii Besz-Jary
Dnia 17 listopada 2017 roku w Muzeum Historii Miasta Przemyśla odbył się wernisaż prac malarskich przemyskiej malarki pani Zofii Besz-Jary.
Zofia Besz–Jary [1925-2012] urodziła się we Lwowie. Dzieciństwo autorki obrazów to życie w mieście ale również częste wyjazdy na wieś w okolice Gródka Jagiellońskiego i na modną wówczas Huculszczyznę. Dziecko z miasta fascynowały zwyczaje i obrzędy ludności wiejskiej do tego stopnia, że po latach fragmenty wspomnień stają się motywem wiodącym w malarstwie.
W 1944 roku została przyjęta do Wojskowej Służby Sanitarnej w Rzeszowie. Otrzymała skierowanie do pracy w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym [PUR] zabezpieczając medycznie konwoje z przesiedlaną ludnością. Podobną funkcje pełniła w czasie Akcji „Wisła” w 1947 roku oraz przy sprowadzaniu do Polski – drogą morską – ofiar trwającej w Grecji wojny.
W Stalowej Woli uczestniczyła przy tworzeniu szpitala i tam została przełożoną pielęgniarek. Jednak tęsknota za Lwowem i nadzieja powrotu do ukochanego miasta, jaką żywiła Matka Pani Zofii, spowodowała, że przeniosła się do Przemyśla.
Od 1960 roku zaczęła pracę w Przychodni Kolejowej w Przemyślu. Działalność zawodową niezmiennie dopełniała działalnością plastyczną. „Od ręki” potrafiła stworzyć i zainscenizować scenkę rodzajową lub teatrzyk kukiełkowy, do którego sama tworzyła pacynki. Wyspecjalizowała się w malarstwie na szkle. Głównym tematem malarstwa na szkle były zwyczaje i obrzędy przedwojennej wsi. Drugim nurtem w malarstwie były kwiaty, którymi to obrazami często obdarowywała znajomych. Równie często przedstawiała na płótnach pejzaże. To pokłosie licznych plenerów, które organizowała wielokrotnie.
Aktywnie działała propagując malarstwo nieprofesjonalne. Między innymi była współzałożycielką Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury oraz Klubu Plastyka Nieprofesjonalnego w Przemyślu. Propagowała twórczość malarzy nieprofesjonalnych w „Galerii pod chmurką”, gdzie artyści prezentowali swoje prace w różnych częściach miasta.
Zofia Besz–Jary brała udział w wielu wystawach i konkursach zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia. Jej prace znajdują się między innymi w MBL w Sanoku, Muzeach Etnograficznych w Toruniu, Wrocławiu, Rzeszowie, w MNZP oraz zbiorach prywatnych w kraju i zagranicą. W 2009 roku otrzymała odznaczenie Ministra Kultury i dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
