Centrum światów jest tutaj
Interdyscyplinarny projekt w przestrzeni miejskiej
Kuratorki: Jadwiga Sawicka i Lila Kalinowska
Koordynacja TPN: Tomasz Pudłocki
Oprawa graficzna: Dariusz Turkiewicz
Partnerzy: Goethe Institut w Krakowie, Instytut Sztuk Pięknych UR, PWSW w Przemyślu, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Towarzystwo Ulepszania Miasta w Przemyślu, Związek Ukraińców w Polsce, księgarnia i kawiarnia Libera, księgarnia i kawiarnia Libera, Galeria Sztuki Współczesnej w Przemyślu, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej
Artyści:
Prelegenci:
Dr Jolanta Czartoryska (TPN), dr hab. Andrzej Juszczyk (UJ/TUM), Grażyna Niezgoda, dr Olga Solarz (PWSW w Przemyślu), dr hab. Tomasz Pudłocki (UJ/TPN) dr Katarzyna Trzeciak (UJ).
Koordynacja: Tomasz Pudłocki
Wydarzenia:
13.XII piątek
18:30 otwarcie wystawy- kawiarnia Libera (oprowadzanie kuratorskie)
19:30 performance Ewy Zarzyckiej “Zawsze Drohobycz”- Dom Ukraiński
14.XII sobota
Prelekcje w TPN: godz. 11.00
dr hab. Tomasz Pudłocki (Instytut Historii UJ), Razem, osobno, czy obok siebie? Środowisko inteligencji Przemyśla około roku 1900
dr Katarzyna Trzeciak (Wydział Polonistyki UJ) Siła „literatury mniejszej”: strategie pisarskie wobec hierarchii kulturowych i geograficznych
dr hab. Andrzej Juszczyk (Wydział Polonistyki UJ), Język, który dzieli/łączy. Różnojęzyczność a wielokulturowość Przemyśla.
Prelekcje w Liberze: godz.16.30
dr Jolanta Czartoryska (TPN), Helena Deutsch- nieoczywista feministka na przełomie epok.
dr Olga Solarz (PWSW), „Ta, która oświetla drogę”. O dwóch prekursorkach wytartych z pamięci Przemyśla: Ołenie Kulczyckiej i Helen Deutsch.
Grażyna Niezgoda, Panna artystycznie uzdolniona… Edukacja artystyczna kobiet na przełomie XIX i XX wieku.
KONTEKST
Punktem wyjścia jest Przemyśl miasto leżące obecnie przy granicy polsko-ukraińskiej, a na przełomie XIX/XX w. funkcjonujące pomiędzy dwoma silnymi ośrodkami kulturalnymi, Krakowem i Lwowem, w którym językiem inteligencji był język niemiecki; gdzie wychodziły liczne gazety i kwitło życie kulturalne. Przemyśl, kiedyś ważne centrum życia kulturalnego i politycznego, coraz bardziej pogrąża się w stagnacji i wyludnia. Ludzie wyjeżdżają w poszukiwaniu pracy, ponieważ powiat przemyski należy teraz do najbiedniejszych w Polsce. Zabytkowe budynki niszczeją, a próby rewitalizacji i uatrakcyjniania miasta okazują się bezskuteczne i nie zapobiegają jego marginalizacji i zaprzepaszczeniu wielopokoleniowej spuścizny. Przygraniczne położenie Przemyśla budzi wśród sporej części mieszkańców wiele niepokoju; mieszkańcy narodowości ukraińskiej narażeni są na rosnącą wrogość.
W naszym projekcie odwołujemy się do historycznej wielokulturowości miasta (30% mieszkańców stanowili Żydzi, ok. 16% Ukraińcy) oraz analizujemy burzliwy okres kształtowania się tożsamości narodowych trzech różnych grup (ruch syjonistyczny, walki o niepodległość Polaków i Ukraińców), chcąc przypomnieć o zaletach wielokulturowości i odświeżyć dumę z wielokulturowego dziedzictwa z uwzględnieniem wkładu wszystkich narodowości. Ważnym motywem jest też refleksja nad kształtowaniem się osobowości młodych kobiet mających ambicje naukowe i artystyczne w tamtych okresie i czasach nam współczesnych. Chcemy upomnieć się o uznanie kulturotwórczej roli w historii kobiet pochodzących z Przemyśla lub związanych z tym miastem, m.in.: Helen Deutsch, Ołeny Kulczyckiej i Marii Orwid.
Do planowanych działań pragniemy aktywnie włączyć mieszkańców Przemyśla. Chcemy, aby o naszym mieście i naszej aktywności dowiedzieli się inni, w Polsce, na Ukrainie, w Niemczech.