Biblioteka Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej
Biblioteka Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej otwarta jest od wtorku do soboty w godzinach pracy Muzeum.
Zapraszamy do korzystania ze zbiorów biblioteki Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej. Biblioteka mieści się w Budynku Głównym Muzeum usytuowanym przy placu Berka Joselewicza 1 w Przemyślu (tel. 16 679-30-29).
Od 2009 roku prowadzimy systematyczną digitalizację zbiorów Biblioteki. Publikacje w formie cyfrowej można przeglądać za pośrednictwem przeglądarki www na stronie Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej.
Katalog elektroniczny Biblioteki MNZP
Archiwum historii mówionej Przemyśla i okolic
| poniedziałek | wtorek – sobota | niedziela |
| nieczynne | 09.00 – 15.00 | nieczynne |
| poniedziałek | nieczynne |
| wtorek | 09:00 – 15:00 |
| środa | 09:00 – 15:00 |
| czwartek | 09:00 – 15:00 |
| piątek | 09:00 – 15:00 |
| sobota | 09:00 – 15:00 |
| niedziela | nieczynne |
W sytuacjach nadzwyczajnych godziny otwarcia Biblioteki mogą ulec zmianie.
Kilka słów historii…
Biblioteka MNZP od swego powstania jest nierozerwalnie związana z Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej.
Biblioteka MNZP jest biblioteką specjalistyczną, gromadzącą księgozbiór z zakresu muzealnictwa, a szczególnie działów reprezentowanych w Muzeum (archeologia, etnografia, historia z uwzględnieniem nauk pomocniczych historii, historia sztuki, przyroda).
Książki historyczne obejmują wielotomowe opracowania z historii powszechnej i Polski. W katalogu wydzielone są także pozycje z zakresu historii kościoła.
Spora część opracowań z dziedziny historii dotyczy broni i sztuki wojennej, wśród tych publikacji bogato reprezentowana jest tematyka Twierdzy Przemyśl.
Niemałą część księgozbioru stanowią pozycje archeologiczne, głównie publikowane materiały z różnych konferencji naukowych.
Większość książek w bibliotece dotyczy takich dziedzin sztuki jak: malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczne, architektura, fotografia, muzyka, sztuka ludowa.
Rzemiosło artystyczne w zbiorach bibliotecznych Muzeum reprezentują książki obejmujące swoją tematyką ceramikę (fajans, porcelana, kafle), wyroby artystyczne z metalu (złotnictwo, jubilerstwo), rękodzieło (hafty, tkactwo), malarstwo. Oprócz opracowań ogólnych z tej dziedziny biblioteka posiada dużą ilość katalogów wydanych przez inne muzea w Polsce. Biblioteka dysponuje też fachowymi opracowaniami z zakresu konserwacji dzieł sztuki. Przez lata gromadzony był w bibliotece również księgozbiór z zakresu bibliotekoznawstwa, który tworzą między innymi katalogi starodruków, inkunabułów czy rękopisów, a także opracowania z zakresu historii książki.
Nie brak w bibliotece także encyklopedii ogólnych (zarówno przedwojennych jak i nowych), bibliografii oraz słowników tematycznych i językowych, z których bogato reprezentowane są słowniki języka polskiego.
Biblioteka wzbogaca swe zbiory prowadząc wymianę wydawnictw z innymi muzeami i przywiązuje dużą wagę do pozyskiwania opracowań (przede wszystkim naukowych, to jest opatrzonych aparatem krytycznym, ale także popularnych, na przykład przewodników) dotyczących Przemyśla, szczególnie w aspekcie jego historii, architektury i sztuki.
Aktualnie księgozbiór liczy około 45 tysięcy woluminów.
Na szczególną uwagę w bibliotece muzealnej zasługują zbiory specjalne, do których tradycyjnie zalicza się między innymi rękopisy, stare druki z inkunabułami oraz kartografię.
Jeżeli chodzi o zbiory rękopiśmienne w zasobie biblioteki muzealnej, kolekcja liczy około 130 pozycji.
Najstarszym z rękopisów jest „Protokół Braci Umarłych Cechu Rzeźnickiego” z 1781 roku. Jeden z najciekawszych rękopisów stanowi pochodząca z 1871 roku „Pamiątka z Przemyśla” autorstwa Kazimierza Girtlera. Jest to najstarszy przewodnik po Przemyślu, jego reprint ukazał się drukiem w opracowaniu Augusta Fenczaka nakładem Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu w 1999 roku. Jako ciekawostkę związaną z Kazimierzem Girtlerem dodać należy, że biblioteka muzealna przechowuje także sześć dziecinnych listów, przyciągających uwagę ozdobną formą papeterii, napisanych do małżonków Girtlerów przez ich wnuków.
Innym cennym rękopisem jest „Dziennik z oblężonego Przemyśla 1914-1915” Heleny z Seifertów Jabłońskiej. Nie ma w literaturze bardziej skrupulatnych opisów oblężenia Twierdzy Przemyśl od strony zwyczajnych ludzi żyjących w mieście. Także ten rękopis doczekał się opracowania, którego dokonała prof. Hanna Imbs-Jędruszczak (Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu, Przemyśl 1994).
W zbiorze rękopisów do ciekawszych zaliczyć można także manuskrypty pochodzące z Dubiecka, w tym zbiór psalmów i modlitw w języku polskim, a także niesygnowane zbiórki wierszy, przepisywanych przez rezydentki dubieckiego Zamku.
Kolekcje rękopisów tworzą również nieliczne listy, w tym napisany w 1951 roku list Mieczysława Orłowicza (znanego działacza turystyki i krajoznawstwa, autora około stu przewodników i informatorów turystycznych, między innymi przewodników po Galicji i Przemyślu) do Stanisława Jurka – polonisty, nauczyciela szkół średnich w Przemyślu, działacza Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Jednym z ostatnich nabytków jeżeli chodzi o zbiór rękopisów, jest zakupiony na aukcji „Harcerski dziennik podróży”, prowadzony przez skautów II drużyny w Przemyślu, należących do Harcerskiego Klubu Sportowego „Czuwaj”, którzy w latach 1934-1936 odbywali podróże, także rowerowe, po Polsce. Dokument wzbogacają pieczęcie i podpisy osób, związane z funkcjonowaniem przemyskiego harcerstwa.
Biblioteka Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej przechowuje również spuściznę: Kazimierza Osińskiego – założyciela Muzeum i Józefa Kapuścińskiego – literata i działacza spółdzielczego.
Rękopisy znajdujące się w bibliotece muzealnej są kolekcją bardzo zróżnicowaną. Większość stanowią teksty, teologiczne, historyczne, modlitewniki. Wśród nich znajdują się także stare rękopisy cyrylickie.
Drugi rodzaj zbiorów specjalnych w Bibliotece Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej stanowią starodruki w liczbie około 700 pozycji. Są to różnorodne wydania oficyn polskich, jak również obcych – między innymi niemieckich, francuskich, włoskich, niderlandzkich i angielskich.
Jeżeli chodzi o starodruki polskie, w miarę bogato reprezentowane są oficyny krakowskie. Na uwagę zasługuje niewielki druk z 1531 roku „Defensorum ecclesiae adversus”. Autorem dziełka jest kanonik przemyski – Stanisław Byliński. Druk ten związany jest z dobrą, wydającą na wysokim poziomie drukarnią Szarffenbergów i pochodzi z księgozbioru braci Załuskich – twórców w 1747 r. w Warszawie pierwszej w ówczesnej Polsce biblioteki publicznej. Księga „Defensorum ecclesiae adversus” zachowała się w oprawie z epoki.
Mniej udane edytorsko były z pewnością księgi z oficyny drukarskiego rodu Siebeneycherów z Krakowa, skąd wyszła wydrukowana już po polsku w 1597 roku „Kronika Polska Marcina Bielskiego”.
Biblioteka muzealna posiada też woluminy z krakowskiej drukarni Andrzeja Piotrkowczyka, tłoczącej w dużym stopniu kontrreformatorskie dzieła jezuitów. Na wyróżnienie zasługują tu XVII-wieczne „Kazania na niedziele i święta całego roku” oraz „Żywoty Świętych starego y nowego zakonu, na każdy dzień przez cały rok…” Piotra Skargi. Innym ciekawym drukiem tegoż autora z oficyny Piotrkowczyka w Krakowie są „Kazania o siedmiu Sakramentach Kościoła Katolickiego…”, tłoczone w 1600 roku.
Drukarnie warszawskie z zbiorach biblioteki Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej reprezentuje między innymi „Atlas dziecinny, czyli nowy sposób do nauczania dzieci geografii krótki, łatwy naydoskonalszy…”, wydany w 1764 roku u Michała Grölla – najwybitniejszego drukarza, księgarza i wydawcy 2. poł. XVIII-wiecznej Polski. Z tejże oficyny pochodzą także wydrukowane w 1786 roku „Listy i pisma różne” t. 1 Ignacego Krasickiego, na karcie tytułowej których zachował się autograf dedykacyjny czołowego przedstawiciela polskiego Oświecenia. Wymieniona księga pochodzi ze zbiorów biblioteki zamku w Dubiecku, rodzinnej miejscowości Poety.
