Typ obiektu: fotografia |

Nazwa / tytuł: Fotografia w passe-partout - Grupa żołnierzy (m.in. por. Stanisław Tyro)

Datowanie zabytku: 1914 r.

Autor / warsztat: nieznany

Miejsce powstania / znalezienia: Przemyśl

Technika wykonania: naświetlanie | wywoływanie | utrwalanie |

Materiał: papier fotograficzny |

Wymiary zabytku: wysokość 26 cm, szerokość 38 cm

Rodzaj: zbiory historyczne

Numer inwentarza: MPF-20513

Opis zabytku:

Fotografia w passe-partout, w sepii, przedstawiająca grupę żołnierzy w mundurach austriackich (m.in. ppor. Stanisław Tyro). Podporucznik stoi w trzecim rzędzie od góry, drugi od prawej, z grubym wąsem zakrywającym policzki. Żołnierze ustawili się na konstrukcji drewnianej, w siedmiu, nieregularnych rzędach, a z przodu siedzi po turecku, na ziemi, trzech. Wojskowi w rękach trzymają saperki. U jednego, na ramieniu widać opaskę z czerwonym krzyżem (drugi rząd od góry, drugi od prawej). Lewy kadr uchwycił dodatkowo samochód z trzema pasażerami (również wojskowi); rejestracja: "H-9". Prawy kadr to konstrukcja gospodarcza wykonana z desek oraz płot. Jako tło służy wzgórze porośnięte trawą, cztery konie i trzech wojskowych.

Komentarz:

Stanisław Jan Tyro (10.04.1877 Sanok – 1958 Grodzisk Mazowiecki). Oficer CK armii, uczestnik obrony Twierdzy Przemyśl. Po kapitulacji w niewoli rosyjskiej. W odrodzonej Polsce oficer WP w służbie czynnej do 1926 r. Kolejne lata poświęca działalności społecznej i literackiej. Po wybuchu II wojny światowej ponownie w czynnej służbie wojskowej. Następnie trafia do niewoli niemieckiej (Oflag VII A Murnau), gdzie spisał swoje wspomnienia z walk o Twierdzę Przemyśl.

Jego wspomnienia, dotąd niepublikowane, w oparciu o rękopis i maszynopis znajdujący się w zbiorach Działu Historii MNZP doczekały się w 2020 roku swojego wydania pt.: „Por. Stanisław Tyro – naoczny świadek walk o Twierdzę Przemyśl”. Są to wspomnienia osobiste oraz trzech innych świadków tych wydarzeń. Byli to: ppłk. art. Emil Rodewald ps. M.K., por. Bohdan Chłopicki i płk. Tadeusz Żółkiewski. Co ciekawsze dwaj ostatni to polscy oficerowie z ówczesnej armii rosyjskiej. Niniejsza książka zawiera 192 strony (110 z nich to tekst ze zdjęciami i schematami ręki por. S Tyro, a pozostałe 82 strony to ikonografia z okresu z przed I Wojny Światowej, z okresu walki w Twierdzy, z kapitulacji i tuż po, z odbicia przez sprzymierzonych, podoficerowie austriaccy i pamiątki z tego okresu). W części z tekstem jest łącznie 32 fotografie, a w części katalogowej 128.