Typ obiektu: broń | broń miotana |

Nazwa / tytuł: grot strzały

Datowanie zabytku: ok. 9 tys lat p.n.e.

Autor / warsztat: nieznany

Miejsce powstania / znalezienia: Przemyśl

Technika wykonania: łupanie | retusz |

Materiał: krzemień |

Wymiary zabytku: długość 6,4 cm, długość trzpienia 2,0 cm, szerokość ostrza 1,7 cm;

Rodzaj: zbiory archeologiczne

Numer inwentarza: MP-A-885

Opis zabytku:

Opisywany zabytek jest jednym z najstarszych w zbiorach Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej – liczy blisko 11 tysięcy lat. Ale nie tylko długi, budzący respekt, wiek go wyróżnia. Posiada on wyodrębniony trzpień na osadzenie w drzewcu strzały, co stanowi rzadkość wśród grotów z tego czasu. Funkcjonalnie, będąc grotem strzały, poświadcza posługiwanie się łukiem w tak odległych czasach. Jako znalezisko, stanowi z kolei ślad penetracji naszych terenów przez grupy paleolitycznych łowców, twórców kultury archeologicznej, określonej mianem świderskiej, która rozwijała się w IX tysiącleciu w. p.n.e.

Grot sygnalizuje interesującą, a jednocześnie niedostatecznie dotąd poznaną problematykę badawczą czasu, z którego pochodzi. Jest to ciekawy odcinek pradziejów, przypadający na przełom dwóch okresów geologicznych – plejstocenu (ze zmiennymi, niekiedy bardzo trudnymi warunkami klimatycznymi) i holocenu (trwającego do dziś). Właściciel grotu polował zapewne na renifery, które w okresach zimniejszych plejstocenu żyły na naszych terenach. Czy on i jego potomkowie, gdy klimat ulegał ociepleniu, (zbliżając się do stanu takiego, jak obecnie) i renifery przemieszczały się coraz dalej na północ, powędrował za nimi, tak jak inne grupy łowców z terenów niżowych? A może tu, w strefie pogórzy, na terenach wyżej położonych, polował na inne zwierzęta (np. jeleniowate) i mógł zostać na miejscu? To tylko niektóre z pytań implikowanych przez tak niepozorny, zdawałoby się, przedmiot.

Adam Kostek

[Literatura: M. Połtowicz, Ślady łowców mamutów i wyspecjalizowanych myśliwych ma terenie Przemyśla [w:] Dzieje Przemyśla, t. I. Osadnictwo pradziejowe i wczesnośredniowieczne, cz. II. red. A. Koperski Analiza źródeł i synteza, Przemyśl 2004, s. 10, 14]

Miejsce eksponowania: Zabytek obecnie prezentowany jest na wystawie stałej "Panorama pradziejów i wczesnego średniowiecza regionu przemyskiego".