Typ obiektu: fotografia |

Nazwa / tytuł: Fotografia - Krasiczyn (Zamek)

Datowanie zabytku: oryginał – ok. 1829 r.; fotokopia – ok. 1951 r.

Autor / warsztat: nieznany

Miejsce powstania / znalezienia: Przemyśl

Technika wykonania: fotokopia |

Materiał: papier fotograficzny |

Wymiary zabytku: wysokość 23,9 cm, szerokość 29,5 cm

Rodzaj: zbiory historyczne

Numer inwentarza: H-278MK/3

Opis zabytku:

Fotografia przedstawia drzeworyt dawnego Krasiczyna z ok. 1829 r.; jest to widok ogólny od strony północno-zachodniej. Kadr ujął ludzi, rzekę, zamek i zieleń. W centrum znajdują się od prawej: Baszta Boska, Brama wjazdowa i Wieża Zegarowa, Baszta Papieska oraz Baszta Królewska.

Komentarz:

ZAMEK

Krasiczyński zespół zamkowy należy do najcenniejszych w Polsce. Gościli w nim min.:

• królowie: Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz, August II (lubili tu polować na zwierzynę),
• Cesarz Franciszek Józef I
• Arcyksiążę Rudolf.

W czasopiśmie „Przyjaciel Ludu” z 1839 r. czytamy: Zamek zbudowany w duży czworogran z basztami, otoczony szerokim okopem wodą napełnionym; wjeżdża się do niego mostem od strony zachodniej. Nad mocno-warowną bramą wznosi się ozdobna wieża z zegarem. Trzy strony zamku mają pomieszkania (…) Jednakże na największą uwagę zasługuje plafond [sufit] obszernej familijnej sali, w której obecnie sam książe [Leon Sapieha właściciel od 1834 r.] mieszka i która oraz służy za salę jadalną [Baszta Królewska]. Jest on przyozdobiony osiemnastoma historycznemi obrazy w złocistych ramach, arabeskami i pomalowanemi głowami, robionemi snycerską robotą z drzewa. (…) Pierwsza baszta po lewej stronie zwie się papieską; w środku takowej znajduje się pokój, na którego ścianach są popiersia rozmaitych papierów w hojnie złoconych ramach, plafond zaś zdobiony jest złoconym duchem świętym. Tutaj to złożone są obecnie wszystkie z dawnych czasów pozostałe obrazy. Druga okrągła baszta po prawej stronie, zawiera ładną kaplicę zamkową. Z ostatniej baszty po lewej ręce prowadzi wąski sklepiony korytarz do ogrodu (…).

II wojna światowa przynosi upadek świetności Zamku. W nocy z 19/20 września 1939 r. Krasiczyn został zajęty przez wojska sowieckie. Na dziedzińcu zapłonęło ogromne ognisko z dokumentami, pamiątkami, obrazami i meblami będącymi na wyposażeniu rezydencji, a których nie udało się wywieźć w ukryciu do Krakowa. Sowieci przyjęli Zamek na koszary.

MIEJSCOWOŚĆ

Krasiczyn był niegdyś miastem założonym przez Krasickich. W XIX w. były tu jeszcze: browar, destylarnia spirytusu, cegielnia, fabryka ściółki drewnianej i szpital. Na początku XX w. natomiast Mieczysław Orłowicz pisze, że jest Krasiczyn już bez gospód, restauracji, a nawet i karczmy. Dziś ta miejscowość, dzięki zamkowi, jest odwiedzana przez licznych turystów.

CIEKAWOSTKA

Moneta zastępcza na 1 l piwa, Galicja, Krasiczyn 1876
Źródło: - https://wcn.pl/eauctions/150115/details/34235/Polska-1-litr-piwa-1876

Anna Durkacz-Foremska

Literatura:

• M. Orłowicz, Ilustrowany przewodnik po Przemyślu i okolicy, Lwów 1917, s. 104-109.
• Przyjaciel Ludu, R:V, Nr 50, Leszno 15 czerwca 1839, s. 1 i 2.
• S. F. Piątkiewicz, Przewodnik po Przemyślu i jego okolicach z planem miasta i dodatkiem informacyjnym, Przemyśl 1891, s. 4.
• B. Mazuryk, Ocalmy od zapomnienia, Krasiczyn 2013, s. 7-8, 31-32.
• https://wcn.pl/eauctions/150115/details/34235/Polska-1-litr-piwa-1876 z dn. 3.12.2020