Mottem obchodów jubileuszowych 150. rocznicy urodzin kardynała Sapiehy są słowa „przywrócić pamięci”. Mogą one dziwić, gdyż wydawać by się mogło, że wiedza o tej postaci jest powszechna. Jednak patrząc bliżej, ani wiedza, ani powszechność nie są oczywiste. Coraz mniej jest osób które wiedzą, czego dokonał Adam Stefan Sapieha i to nawet pomimo wezwania Jana Pawła II, by o kardynale nie zapominać. Podczas VII pielgrzymki do Polski, 16 czerwca 1999 r. papież, stojąc w oknie pałacu biskupiego w Krakowie, skąd widać doskonale pomnik kardynała Sapiehy, powiedział:
„Tutaj stoi pomnik kardynała, przed Franciszkanami. Książę niezłomny... A ja mam jeszcze w pamięci jego twarz, jego rysy, jego słowa, jego powiedzenia (…). Lata płyną naprzód, już wielu nie pamięta księcia kardynała Adama Stefana Sapiehy. Ci, którzy pamiętają tak jak ja, mają obowiązek przypominać, aby ta wielkość trwała i tworzyła przyszłość narodu i Kościoła na tej polskiej ziemi.”
Wiele znaczących instytucji powstało dzięki Sapieże, ale ponieważ władze komunistyczne przerywały ich działalność lub odbierały je Kościołowi, dziś nie pamięta się, że są to dzieła Sapiehy. Dlatego na koniec warto o nich wspomnieć. Jest to właśnie „przywracanie pamięci”.
Przywrócić pamięci, to przypominać, że Adam Stefan Sapieha w okresie międzywojennym działał na rzecz utworzenia Akcji Katolickiej. Organizował ją na poziomie ogólnopolskim i rozwijał w latach 20. i 30. XX wieku. Było to jedno z jego największych osiągnięć na płaszczyźnie duszpasterskiej.
Przywrócić pamięci, to przypominać, że to Adam Stefan Sapieha powołał pierwszego w Polsce kapelana akademickiego. Było to w Krakowie w sierpniu 1926 roku. Został nim ksiądz Stanisław Sapiński, który zapoczątkował duszpasterstwo dla studentów w krakowskim kościele św. Anny, które prężnie działa do dziś.
Przywrócić pamięci, to przypominać o rzeszach ludzi, którym pomógł i uratował życie biskup Sapieha na wszystkich ziemiach polskich w czasie pierwszej wojny światowej. Pomocy udzielał poprzez założony przez siebie w 1915 roku Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny, który w ciągu trzech lat pomógł milionom ludzi.
Przywrócić pamięci, to przypominać, że to Adam Stefan Sapieha już 4 września 1939 roku założył Obywatelski Komitet Pomocy, by nieść pomoc ofiarom wojny. Następnie wspierał Radę Główną Opiekuńczą, ponieważ Niemcy zażądali, by istniał tylko jeden komitet pomocy.
Przywrócić pamięci, to przypominać, że podczas drugiej wojny światowej Adam Stefan Sapieha pozostał w okupowanym kraju i stanął na czele działającego w wojennych realiach Episkopatu Polski. Został przez wszystkich biskupów polskich na ziemiach okupowanych uznany za faktycznego przywódcę Kościoła rzymskokatolickiego. Także Sapieha przewodniczył pierwszej po wojnie Konferencji Episkopatu Polski, która odbyła się na Jasnej Górze w czerwcu 1945 roku.
Przywrócić pamięci, to przypominać, ile uczynił Adam Stefan Sapieha dla ratowania Polaków i Żydów podczas drugiej wojny światowej. Wielu Żydów ocalił przed holokaustem przyjmując ich jako neofitów, zapisując do krakowskiej parafii św. Szczepana i wyrabiając im dokumenty świadczące, że są chrześcijanami.
Przywrócić pamięci, to przypominać, że to Adam Stefan Sapieha powołał do życia Krajową Centralę „Caritas” w sierpniu 1945 roku. Niosła po zakończeniu II wojny światowej pomoc najbardziej potrzebującym. Po dwóch latach działalności pod przewodnictwem Sapiehy „Caritas” działała w 70% polskich parafii i prowadziła 970 przedszkoli, 220 świetlic, 1200 placówek
z częściową i 650 z całkowitą opieką. Do „Caritasu” spływały dary z całego świata. W styczniu 1950 roku władze komunistyczne zarekwirowały cały Caritas z rąk Kościoła, przekazując pod kontrolę państwa. „Caritas” w naszych czasach odwołuje się do tamtej tradycji i realizuje to, co było troską Sapiehy już przeszło 70 lat temu.
Przywrócić pamięci, to przypominać, że to Adam Stefan Sapieha założył „Tygodnik Powszechny”, którego pierwszy numer ukazał się już w marcu 1945 roku. Pismo zamknięto w marcu 1953 r. (niecałe dwa lata po śmierci Sapiehy) za odmowę publikacji nekrologu Stalina. Od końca 1956 roku „Tygodnik Powszechny” ukazuje się ponownie.
Przywrócić pamięci, to promować istnienie szkół noszących imię kardynała Sapiehy i starać się, aby tych szkół było jak najwięcej. W sumie jest ich sześć: jedna, w Krasiczynie, dwie w Krakowie, po jednej w Bobrku koło Oświęcimia, w Michałowicach koło Krakowa i w Bysinie koło Myślenic.
Przywrócić pamięci, to przypominać postać Adama Stefana Sapiehy, gdyż w obecnych czasach mówi się o nim niewiele. A zasługuje Sapieha na taką samą cześć, jaka okazywana jest Prymasowi Tysiąclecia lub Papieżowi Polakowi, którzy przecież uczyli się od Sapiehy. Dzieła kardynała Sapiehy mówią o nim najwięcej. Jego zaangażowanie w olbrzymią ilość zadań przybliża, choć w skróconej formie, poniższy Katalog (np. na fotografiach z rozdziału „Jako Biskup Krakowski”). Na nas spoczywa obowiązek, by podtrzymywać pamięć o nim i przekazać ją następnym pokoleniom.
Zatem pamiętajmy Sapiehę dziś i w przyszłości. Niech pomagają nam w tym słowa innych wielkich postaci polskiego Kościoła, którzy powiedzieli o nim:
„Pozostanie wśród nas duchem swych czynów, bo te czyny żyją i wywołują go przed oblicze stęsknionego narodu, który łaknie wspaniałych wzorów życia, który w każdym wieku musi mieć swych wielkich mężów, obrazy godnego życia.”
Prymas Stefan Wyszyński o Sapieże, 1951 r.
„Był wielkim synem swojej ojczyzny; stanowczym w trudnych momentach, odważnym ponad miarę jakiejkolwiek przeciętności, niezwykłym mężem dziejów i Polski.”
Kardynał Karol Wojtyła o Sapieże, 1976 r.
„Bóg Ci zapłać, Księże Kardynale, za to, czym byłeś dla nas, dla mnie, dla wszystkich Polaków strasznego okresu okupacji. Bóg Ci zapłać.”
Jan Paweł II o Sapieże, 1999 r.
Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński
Marszałek Sejmu RP Stanisław Karczewski
Marszałek Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl
Arcybiskup Metropolita Warszawski Kardynał Kazimierz Nycz
Arcybiskup Metropolita Lwowski Mieczysław Mokrzycki
Arcybiskup Metropolita Krakowski Marek Jędraszewski
Arcybiskup Metropolita Przemyski Adam Szal
Prezydent Miasta Przemyśla Robert Choma
Wójt Gminy Krasiczyn Tadeusz Bobek
Jadwiga Czartoryska – prawnuczka Heleny z Sapiehów Stadnickiej, siostry Kardynała
Maria Czekaj – wnuczka Pawła Sapiehy
Michał i Elżbieta Sobańscy z Fundacji im. Feliksa hr. Sobańskiego
Maciej Radziwiłł
Jan Lubomirski – Lanckoroński prezes Fundacji Książąt Lubomirskich
Marcin Konrad Schirmer prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego
Fundacja Dziedzictwo
Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, budynek główny
godzina 12.00
otwarcie wystawy - „Przywrócić pamięci. 150 rocznica urodzin księcia kardynała Adama Stefana Sapiehy, 1867-1951”
godzina 13.00
projekcja filmu „Książę” o życiu i działalności kardynała Sapiehy
godzina 14.30
obiad dla zaproszonych gości
Kościół św. Marcina w Krasiczynie
godzina 11.00
msza św. w dniu urodzin Adama Stefana Sapiehy, pod przewodnictwem Abpa Józefa Michalika biskupa seniora
Zespół Zamkowo-Parkowy w Krasiczynie
godzina 12.30
obiad dla zaproszonych gości
godzina 13:40
prezentacja wystawy pod kierunkiem p. mgr Żanety Niedbała, Zespół Zamkowo-Parkowy w Krasiczynie, doktorantka UJ w Krakowie,
Krasiczyn – gniazdo rodzinne ks. kardynała Sapiehy. Wpływ środowiska rodzinnego na postawy życiowe
godzina 14.00 – 16.00
konferencja naukowa poświęcona życiu i działalności kardynała Sapiehy
godzina 14:20
Otwarcie Konferencji
godzina 14:30
siostra dr Bożena Leszczyńska OCV, Kraków,
Crux mihi foederis arcus. Kilka refleksji o tajemnicy kapłańskiego powołania ks. kard. Adama Stefana Sapiehy
godzina 14:45
prof. dr hab. Kazimierz Karolczak, Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie,
Sapiehów lwowskie ślady
godzina 15:00
mgr Marcin Marynowski, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu, doktorant UJ w Krakowie,
Kilka wybranych listów do Adama Stefana Sapiehy, jako protektora ważnych spraw
godzina 15:15
ksiądz prof. dr hab. Jacek Urban, dyrektor Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie,
Adam Stefan Sapieha w spuściźnie ks. prof. Jerzego Wolnego
godzina 15:30
redaktor Marian Piotr Romaniuk, redaktor naczelny Wydawnictwa Archikonfraterni Literackiej w Warszawie,
Stefan Wyszyński – Adam Sapieha. Relacje Prymasa Polski i Metropolity Krakowskiego, 1946-1951, w świetle najnowszych dokumentów
godzina 15:45
ksiądz Józef Jończyk, założyciel Katolickiego Domu Kultury im ks. kard. A.S. Sapiehy przy parafii św. Kazimierza w Krakowie,
Świadectwo na temat powstania i działalności Katolickiego Domu Kultury im. ks. kard. A.S. Sapiehy przy parafii św. Kazimierza w Krakowie
godzina 16:00
Dyskusja. Podsumowanie Konferencji
godzina 16.00 – 17.00
projekcja filmu „Książę Niezłomny” o życiu i działalności kardynała Sapiehy
godzina 17.30
koncert „Te Deum” w wykonaniu
Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej
Archidiecezjalnego Chóru „Magnificat”
Przemyskiego Chóru Kameralnego Towarzystwa Muzycznego w Przemyślu
Chóru Wydziału Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego.
W programie: arie modlitewne i pieśni oraz muzyka instrumentalna między innymi
Fryderyka Chopina, Mieczysława Karłowicza i Wojciecha Kilara.
Wstęp na wszystkie uroczystości rocznicowe jest wolny
- serdecznie zapraszamy!
Udostępnij naszą stronę